قارچ کلاهک مرگ ؛ مرگبارترین قارچ جهان (+عکس)

موبنا – نام قارچ کلاهک مرگ (the Death Cap Mushroom) به خودی خود هشدار دهنده و ماهیت خطرناک آن را توضیح می دهد.

قارچ کلاهک مرگ با نام علمی آمانیتا فالوئیدس (Amanita phalloides) مسئول ۹۰ درصد از موارد مرگ و میر مرتبط با قارچ در سال است که آن را به مرگبارترین قارچ جهان تبدیل می کند.

این قارچ بدنام به تازگی و پس از انتشار خبر مرگ سه نفر در استرالیا پس از مصرف آنچه که گمان می رود کلاهک مرگ بوده است، بار دیگر در کانون توجه قرار گرفت.

کلاهک مرگ ریشه در بریتانیا و بخش هایی از ایرلند دارد، اما طی قرن گذشته، سفرهایی در سراسر جهان داشته و به استرالیا و آمریکای شمالی نیز گسترش یافته است.

از زمان ورود به ساحل غربی آمریکا، این قارچ مهاجم به سرعت در سراسر کالیفرنیا و حتی تا شمال بریتیش کلمبیا گسترش یافته است، اما پرسش های بسیاری درباره آن بی پاسخ باقی مانده اند. این که چرا قارچ خیلی سریع گسترش می یابد، به طور دقیق چه زمانی وارد آمریکا شده است و تاثیرگذاری بر محیطی که در آن رشد می کند از جمله مواردی هستند که پژوهش برای ارائه پاسخ به آنها ادامه دارد.

قارچ کلاهک مرگ نام خود را از کجا گرفته است؟

این قارچ چتری می تواند تا شش اینچ (۱۵ سانتیمتر) رشد کند و کلاه گبندی شکلی آن تقریبا اندازه ای مشابه داشته و گاهی اوقات به رنگ زرد یا سبز دیده می شود. تیغه های زیر کلاهک قارچ سفید و ساقه ای مایل به سفید دارد که در مجموع ظاهری شبیه یک قارچ خوراکی به آن می بخشد.

اما برخلاف یک قارچ خوراکی، مصرف کلاهک مرگ می تواند آسیب شدید به کبد و کلیه ها وارد کرده و در برخی موارد حتی به مرگ منجر شود.

قارچ کلاهک مرگ حاوی مجموعه ای منحصر به فرد از سموم است. اگرچه لمس این قارچ مشکلی ایجاد نمی کند، اما کلاهک مرگ حاوی آماتوکسین ها است که سلول ها را از ایجاد پروتئین باز داشته و در نهایت موجب مرگ سلولی و نارسایی اندام می شود.

این سموم ممکن است از جمله عوامل رشد و گسترش سریع قارچ باشد زیرا می تواند به عنوان عنصری دفاعی در برابر هر شکارچی در محیط جدید قارچ عمل می کند.

این در شرایطی است که مطالعه قارچ کلاهک مرگ می تواند دشوار باشد. ایجاد شرایط محیطی ایده آل برای قارچ در آزمایشکاه چالش برانگیز است و مطالعه قارچ های کنده شده نیز به توالی دی ان ای پیچیده نیاز دارد.

برخی قارچ ها می توانند به محیط زیست آسیب برسانند، اما تاکنون شواهدی مبنی بر این که کلاهک مرگ تهدیدی برای محیط های جدید باشد، وجود ندارد. در واقع درختان و گیاهان دیگر از وجود آنها سود می برند.

کلاهک مرگ یک قارچ همزیست (Mycorrhizal Fungi) است، به این معنی که آنها با گیاهان ارتبط برقرار می کنند که فواید متقابل برای گیاه و قارچ دارد. گیاه مواد مغذی را از خاکی که قارچ استخراج می کند، دریافت کرده، در شرایطی که قارچ قندها را از گیاه دریافت می کند.

حرکت مرموز قارچ کلاهک مرگ در سراسر جهان

به گفته آن پرینگل، قارچ شناس در دانشگاه ویسکانسین-مدیسون و کارشناس برجسته در زمینه قارچ های کلاهک مرگ، تعیین زمان واقعی ورود کلاهک مرگ به غرب آمریکا و این که چرا از زمان ورود به گسترش خود ادامه داده است، تقریبا غیرممکن است.

اما پژوهش های وی حداقل یک سرنخ را آشکار کرده است: ژن های مسئول تولید سموم در قارچ های کلاهک مرگ آمریکایی بسیار منحصر به فرد و متمایز از عموزاده های ژنتیکی خود در اروپا هستند. این ممکن است کلید درک چگونگی رشد این گیاه مهاجم در آمریکای شمالی باشد.

در اوایل سال ۲۰۲۳، دانشمندان پژوهشی مقدماتی را منتشر کردند که نشان می داد قارچ کلاهک مرگ می تواند هم با جفت و هم بدون آن تکثیر شود و قارچ می تواند یک زندگی طولانی و بارور داشته باشد.

مواجهه با قارچ کلاهک مرگ

تشخیص قارچ کلاهک مرگ به دقت و هوشیاری نیاز دارد. ظاهر این قارچ شبیه به انواع خوراکی به نظر می رسد. همچنین، سموم قارچ هیچ بو یا نشانه آشکار دیگری ایجاد نمی کنند. سموم کلاهک مرگ در مواجهه با گرما نیز بسیار پایدار هستند و پخته شدن قارچ موجب تخریب آنها نمی شود. این برخلاف قارچ های خوراکی دیگر است که در صورت مصرف خام می توانند خطرناک باشند.

بر همین اساس، دانشمندان توصیه می کنند افراد جانب احتیاط را حفظ کرده و از منابع معتبر محصول مورد نظر خود را تامین کنند. همچنین بر آشنایی با گیاهان در محیط محلی افراد تاکید شده است.

 منبع: عصرایران