اجلاس سران ناتو در ویلنیوس یک شکست بود

موبنا-نسخه آبزرور روزنامه گاردین در مطلبی نوشت: «مطمئنا اوکراین حمایت بلند مدت، تسلیحات بیشتر و کمک‌های گروه هفت را دریافت خواهد کرد. “ما جایی نخواهیم رفت. شما با ما می‌مانید.” این جمله‌ای بود که جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا به‌مزاح آن را بیان کرد؛ اما ولودیمیر زلنسکی لبخندی تصنعی که بیشتر از روی اجبار و وظیفه بود تا اشتیاق از خود نشان داد. اگرچه شاید بایدن از روی صمیمیت چنین جمله‌ای را گفت اما نمی‌تواند نسبت به وعده خود کاملا اطمینان حاصل کند. سیاست آمریکا تحت یک دولت جمهوری‌خواه که کمتر اهل حمایت از اوکراین است، می‌تواند بسیار دشوار شود.

زلنسکی همچون یک بدبخت فلک‌زده در یک مهمانی مجبور شد تا شاهد عیاشی رهبران ناتو باشد که برای تجلیل از خود گردهم جمع شده بودند. در این میان تصمیم آشکار رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه برای لغو وتو عضویت سوئد در ناتو محرکی در این نشست محسوب شد. ناتو می‌گوید که عضویت استکهلم در این ائتلاف امنیت تمامی اعضای آن را افزایش خواهد داد و این تصمیم حتی می‌تواند به اوکراینی‌ها قوت قلبی بدهد. جو بایدن ضمن استقبال از تصمیم ترکیه، این اقدام را مدرکی برای “اتحاد” ناتو خواند و از رجب طیب اردوغان برای شجاعت، رهبری و دیپلماسی‌اش تشکر کرد.

اما متاسفانه رهبران ناتو ظاهرا عجله کردند. چند ساعت پس از آنکه به سوئد علامتی مثبت دادند، اردوغان هشدار داد که عضویت سوئد در ناتو باید توسط نمایندگان پارلمان ترکیه تصویب شود؛ اقدامی که روند کار را طولانی می‌کند. اما پارلمان ترکیه تحت سلطه حامیان اردوغان است، بنابراین هرگونه تاخیر به فرمان و دستور خود اردوغان خواهد بود. همچنین بعدا مشخص شد که این بده و بستان و مبادله به خاطر فروش جت‌های جنگنده اف-۱۶ آمریکا به ترکیه بوده است؛ همان جنگنده‌هایی که ادعا شده اوکراین به آن‌ها نیاز دارد اما به درخواستش اعتنایی نمی‌کنند.

جدای این موارد، روابط اردوغان و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه خشم ناتو را برانگیخته است. رئیس‌جمهور ترکیه روابط دوستانه‌اش را با همتای روسی خود حفظ می‌کند و همچنین ترکیه جزو کشورهایی بوده که از اعمال تحریم‌های غربی علیه مسکو خودداری کرده و برعکس، تجارت دوجانبه خود را از زمان آغاز جنگ روسیه-اوکراین با مسکو ارتقاء بخشیده است.

اردوغان چند روز پیش اعلام کرد که ترکیه آماده است تا به ارسال غلات از طریق دریای سیاه ادامه دهد و از این طریق به اوکراین کمک کند. اما در عین حال روسیه همچنان تامین‌کننده اصلی گاز طبیعی آنکارا باقی مانده است. بهبود سطحی روابط ترکیه با غرب شاید به احیای اقتصاد مریض این کشور کمک کند اما به دلیل روابط مداومش با روسیه، هیچ کمک ملموسی به افزایش امنیت یورو-آتلانتیک نمی‌کند. بدین ترتیب، رهبران ناتو با بیانیه‌های صریح‌الحن حمله روسیه به اوکراین را محکوم کرده‌اند اما هیچ ایده‌ای را برای توقف آن ارائه نداده‌اند. درنتیجه با همه این تفاسیر، اجلاس سران ناتو در ویلنیوس، پایتخت لیتوانی یک شکست بود.»

ایسنا