موانع توقف پروژه سلامت الکترونيکي برداشته شد

” سيما ميداني ” در گزارش روزنامه ” فناوران ”
گزارشي از روند حركت پروژه پرونده الكترونيكي سلامت
موانع توقف پروژه سلامت الکترونيکي برداشته مي شود
تمام بيماران با مراجعه به پزشك پرونده‌اي براي خود ايجاد مي‌كنند كه پزشك با مراجعه به آن از تمام اطلاعات بيمار خود مطلع مي‌شود و با تکيه بر اطلاعات به معالجه او مي‌پردازد.
گزارش: سيما ميداني
ولي گاهي اوقات بيمار به دليل تعدد پزشك متخصص خود داراي پرونده‌هاي زيادي شده و جمع‌آوري تمام اين پرونده‌ها براي وي دشوار است و گاهي در تشخيص نوع بيماري نمي‌تواند به پزشك كمك كند.
در همين راستا فناوري اطلاعات با ارايه گزينه‌اي به نام پرونده الكترونيكي سلامت، راه حلي مناسب ارايه داده است.
پرونده الكترونيكي سلامت به كمك بيماران و پزشكان آمده و تمام اطلاعاتي كه به صورت كاغذي در مراكز مختلف پراكنده و بدون استفاده مانده است در يك پرونده جامع به صورت الكترونيكي جمع‌آوري كرده و به صورت يكپارچه و دسته‌بندي شده در اختيار افراد مجاز قرار مي‌گيرد.
پرونده الكترونيكي سلامت نيازي است كه سال‌هاست در تمامي كشورها احساس مي‌شود و در اين زمينه فعاليت‌هايي در كشورهاي مختلف انجام شده است و به مرحله عملياتي رسيده ولي در ايران اين طرح بنا به دلايل متعدد هنوز در مراحل ابتدايي  اجرا قرار دارد.
به گفته معاون تحقيق و توسعه مركز مديريت آمار و فناوري اطلاعات وزارت بهداشت به دليل كمبود بودجه، قرار نگرفتن اين طرح در اسناد بالادستي و نبود استاندارد مناسب اجراي اين طرح به تعويق افتاده است.اما اين روزها خبر هاي خوشي مبني بر رفع موانع از مسير سلامت الکترونيکي شنيده مي شود.چنانکه معاون تحقيق و توسعه مركز مديريت آمار و فناوري اطلاعات وزارت بهداشت از تصويب مصوبه اي در هيات وزيران مبني بر اختصاص بودجه سنواتي به پروژه سلامت الکترونيکي خبر مي دهد. وي همچنين مي گويد:براي رفع حذف اين پروژه در اسناد بالا دستي تلاش کرده ايم که اين پروژه در برنامه پنجم توسعه گنجانده شود.
حسين رياضي مي‌گويد: با توجه به مصوبه هيات وزيران، وزارت بهداشت موظف است ظرف ۱۰ سال آينده طي دو برنامه بلند مدت ۵ ساله اين طرح را در سطح كشور اجرايي كند كه در ۵ سال اول اين طرح شامل توسعه و استقرار سيستم‌هاي اطلاعاتي است و در ۵ سال دوم نيازها و ايده‌هاي جديد حوزه فناوري و بهداشت بررسي مي‌شود.
وي در مورد اين پرونده مي‌گويد: پرونده الكترونيكي سلامت ايرانيان سيستمي است كه به موجب آن براي هر فرد ايراني با استفاده از كد ملي يك فايل الكترونيكي ايجاد مي‌شود و همه اطلاعات مربوط به سلامت وي از قبل تولد تا پس از مرگ در آن ثبت مي‌شود و با استفاده از رمز  عبور امكان دسترسي به اين اطلاعات توسط وي يا پزشك معالج وي در سراسر كشور به وجود مي‌آيد.
به گفته مدير طرح و برنامه مركز مديريت آمار و فناوري اطلاعات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي اقدامات مطالعاتي و برنامه اجرايي پرونده الكترونيكي سلامت در ابعاد مختلف سال گذشته انجام شده و هم‌اكنون نرم‌افزار زيرساختي آن در حال پياده‌سازي است كه امكان تبادل اطلاعات ميان مراكز سلامت را فراهم خواهد كرد.
  چگونگي جمع آوري اطلاعات
اكبر محمدي‌فر با بيان اينكه در اين نرم‌افزار به موارد امنيتي و محرمانگي توجه شده است، مي‌افزايد: استانداردهاي لازم در حفظ اطلاعات به كار گرفته شده است.
محمدي‌فر مي‌گويد: براي تشكيل اين پرونده در اولين مراجعه شرح حال كافي و اطلاعات پزشكي فرد از او گرفته و وارد سيستم شده و تمامي سوابق جمع‌آوري مي‌شود و از آن زمان به بعد اطلاعات به تدريج به اين سيستم اضافه مي‌شود. چرا كه تمامي بيمارستان‌ها، مراكز بهداشتي و درماني و داروخانه‌ها به اين سامانه متصل خواهند شد و اطلاعات را همزمان به اين سيستم منتقل خواهند كرد.
معاون تحقيق و توسعه مركز مديريت آمار و فناوري اطلاعات وزارت بهداشت توليد نرم‌افزار اين پروژه را اصلي‌ترين مرحله پروژه از لحاظ فني عنوان كرد و مي‌گويد: اين نرم‌افزار همچون هسته شبكه تبادل اطلاعات بانكي كشور است كه به تبادل اطلاعات ميان مراكز سلامت و دانشگاه‌ها و خدمات بهداشتي، درماني مي‌پردازد.
رياضي مي‌افزايد: در حال حاضر ۵ استان به عنوان محل اجراي آزمايشي اين طرح در نظر گرفته شده است و پيش‌بيني مي‌شود تا پايان امسال در اين استان‌ها اجرايي شود.
  تدوين استاندارد براي پرونده الكتريكي سلامت
براي رفع مساله نبود استاندارد در زمينه پرونده الکترونيکي سلامت نيز راهکاري از سوي وزارت بهداشت ارايه شده است .به گفته معاون تحقيق و توسعه مركز مديريت آمار و فناوري اطلاعات وزارت بهداشت براي تبادل داده و تفسير دقيق از ديتاها نيازمند استانداردي مناسب در اين زمينه هستيم، در همين راستا شركت خدمات ماشين تامين با حضور در مناقصه به عنوان مجري تدوين استاندارد پرونده الكترونيكي سلامت انتخاب شد. با استفاده از اين استاندارد نرم‌افزارهاي حوزه سلامت ارتقا يافته و تبادل اطلاعات در اين شبكه استاندارد مي‌شود.
رياضي مي‌افزايد: براي استانداردسازي اين پرونده سال گذشته نيز كميته فني متناظر ۲۱۵ ESO را با عنوان كميته انفورماتيك سلامت تشكيل داده‌ايم تا بعد از اينكه خروجي شركت تامين ايجاد شد، آن را در اختيار اين كميته قرار داده و پس از تاييد كارشناسي اين استاندارد در كميته مذكور به تصويب برسد.
اشكان جمشيدوند، سرپرست امور پروژه‌ها در خدمات نرم‌افزاري درمان شركت خدمات ماشيني تامين در مورد استانداردسازي اين پروژه مي‌گويد: متاسفانه ما در بخش  استانداردسازي مشكل داريم و هيچگونه دورنمايي در اين حوزه نداريم.
با اين حال با مطالعه تمام استانداردهاي حوزه سلامت مي‌خواهيم تا پايان مهرماه امسال فاز اول اين استانداردسازي را به پايان برسانيم.
جمشيدوند مي‌افزايد: براي اجراي اين استاندارد كنسرسيومي با حضور كارشناسان و مديران بيمارستان ميلاد ايجاد كرده‌ايم و قصد داريم با تركيبي از استانداردهاي خارجي و داخلي، استانداردي بومي براي پرونده سلامت الكترونيكي در كشور ايجاد كنيم.
وي مي‌گويد: قصد داريم در ۶ حوزه درماني به صد هزار مفهوم برسيم و با شناسايي اين مفاهيم يك استاندارد ملي ايجاد كنيم كه در نتيجه تمام ارگان‌ها و سازمان‌هاي سراسر كشور از اين استاندارد استفاده كنند.
جمشيدوند در تشريح ايجاد اين استاندارد مي‌گويد: پس از ايجاد مفاهيم و ارتباط ميان آنها، اين ساختار به يك سيستم كدينگ وصل مي‌شود و پس از شناسايي كدينگ‌ها و ايجاد جدول نگاشت ميان كدينگ‌هاي موجود و كدينگ ملي، يك سري اطلاعات يكپارچه به دست مي‌آيد كه با مدل‌هاي جديد سازگار است.
وي با بيان اينكه دانش پزشكي در تمام دنيا يكي است مي‌گويد: ما بايد بر اساس استانداردهاي جهاني و همچنين وضعيت بومي سلامت در كشور اقدام كنيم تا هر فرد بتواند در ساير كشورها هم از اين پرونده استفاده كند.
  كارت هوشمند سلامت
كارت هوشمند سلامت يكي از زيربخش‌هاي پروژه پرونده الكترونيكي سلامت است كه به منظور تسهيل و تسريع خدمات الكترونيكي و حتي افزايش امنيت اطلاعات سلامت به كار مي‌رود.
مدير طرح و برنامه مركز مديريت آمار و فناوري اطلاعات وزارت بهداشت با بيان اينكه هدف اصلي در طرح پرونده الكترونيكي سلامت ارايه خدمات با كيفيت بهتر و افزايش رضايتمندي شهروندان از طريق ابزارهاي الكترونيكي است، مي‌گويد: اين هدف از طريق شبكه تبادل اطلاعات سلامت تحقق مي‌يابد و كارت هوشمند به عنوان ابزاري قابل حمل براي نگهداري خلاصه اطلاعات مهم سلامت افراد در اين طرح نقشي فرعي خواهد داشت.
محمدي‌فر مي‌افزايد: اين كاربردها در اين پروژه شفاف خواهد شد، همچنين هزينه‌ها و فوايد توسعه كارت هوشمند سلامت و مقرون به صرفه‌ بودن آن نيز مساله مهمي است كه در اين پروژه مشخص خواهد شد.
به گفته معاون تحقيق و توسعه مركز مديريت آمار و فناوري اطلاعات وزارت بهداشت كارت هوشمند سلامت، محيطي‌ترين بخش اين پرونده است و قصد داريم تا پايان امسال بخشي از پروژه كارت هوشمند سلامت را اجرايي كنيم.
رياضي با بيان اينكه كارت هوشمند سلامت و پرونده الكترونيكي سلامت دو مقوله كاملا جدا است، مي‌افزايد: پرونده را مي‌توانيم بدون كارت هوشمند گسترش دهيم و در پرونده هيچگونه محدوديتي وجود ندارد و تمام اطلاعات جامع و كامل در آن موجود  است