سی‌اف-۱۰۵ اَرو؛ یکی از بحث برانگیزترین پروژه ها در تاریخ نظامی که برای جنگ با روس ها ساخته شد(+فیلم و عکس)
به عنوان یک هواپیمای دوران جنگ سرد، اَرو نه تنها توانایی حمل تسلیحات هسته ای را داشت، بلکه برای ردیابی و رهگیری هواپیماهای روسی مجهز به سلاح هسته ای طراحی شده بود.
موبنا – تصمیم ناگهانی کانادا در سال ۱۹۵۹ برای توقف تولید جت جنگنده رهگیر آورو کانادا سی‌اف-۱۰۵ اَرو (Avro Canada CF-105 Arrow) هنوز موضوعی است که درباره آن بحث می شود. این که چرا پرونده تولید این هواپیما بسته شد همچنان یک راز باقی مانده است.
هواپیمای سی‌اف-۱۰۵ اَرو از بسیاری جهات کلیدی جلوتر از زمان خود بود. این هواپیمای بال مثلثی نه تنها طراحی زیبا و جذابی داشت، بلکه با توجه به مشخصات، توانایی پرواز با سرعت فراصوت در ارتفاع نزدیک به ۶۰۰۰۰ پایی را داشت.
سی‌اف-۱۰۵ اَرو شبیه به یک دورگه بین جنگنده و بمب افکن پیشرفته به نظر می رسید.
به عنوان یک هواپیمای دوران جنگ سرد، اَرو نه تنها توانایی حمل تسلیحات هسته ای را داشت، بلکه برای ردیابی و رهگیری هواپیماهای روسی مجهز به سلاح هسته ای که به دنبال عبور از اقیانوس اطلس و حمله بالقوه به قاره آمریکا بودند، طراحی شده بود.
آشنایی با سی‌اف-۱۰۵ اَرو
سی‌اف-۱۰۵ اَرو یک هواپیمای جت رهگیر فراصوت بود که در سال های دهه ۱۹۵۰ توسط شرکت آورو کانادا ساخته شد. اَرو یکی از پیشرفته ترین هواپیماهای دوران خود بود، اما در سال ۱۹۵۹ دولت نخست وزیر جان دیفن‌بیکر تصمیم به توقف این پروژه گرفت.
سی‌اف-۱۰۵ اَرو دارای دو خدمه شامل خلبان و یک افسر ناوبری/تسلیحات بود. این هواپیما در نمونه های اولیه از دو پیشرانه پرت اند ویتنی جی-۵۷ پی۵ توربوجت نیرو می گرفت که هر کدام ۱۲۵۰۰ پوندفوت نیروی پیشرانش (۱۸۵۰۰ پوند با پس سوز) تولید می کردند.
طول سی‌اف-۱۰۵ اَرو برابر با ۲۳.۷۰ متر، فاصله دو نوک بال آن ۱۵ متر و ارتفاع آن ۶.۴۵ متر بود. وزن خالی این هواپیما برابر با ۲۲۲۲۴ کیلوگرم و وزن ناخالص آن ۲۵۸۱۸ کیلوگرم بود. بیشینه وزن اَرو هنگام برخاستن از زمین نیز ۳۰۸۴۴ کیلوگرم بود.
بیشینه سرعت این هواپیما ۲ ماخ بود و می توانست تا ۵۳۰۰۰ پا اوج بگیرد. برد رزمی آن نیز ۶۷۰ کیلومتر بود.
سی‌اف-۱۰۵ اَرو؛ جذاب و نوآورانه
ساخت هواپیمای بال مثلثی اَرو در سال ۱۹۵۶ آغاز شد. از جمله ویژگی های نوآورانه آن یک محفظه بمب داخلی بود که می توانست بمب ها و مهمات استاندارد آن زمان را در خود جای دهد.
نخستین نمایش اَرو در ۴ اکتبر ۱۹۵۷ انجام شد. اما آغاز رقابت فضایی شوروی و عصر موشک با پرتاب اسپوتنیک ۱ در همان روز، معرفی سی‌اف-۱۰۵ اَرو را تحت الشعاع قرار داد.
اَرو که به واسطه هزینه های هنگفت ساخت آن مخالفان جدی در دولت های کانادا داشت، نخستین پرواز خود را در مارس ۱۹۵۸ انجام داد.
نخستین اَرو با کد آر ال-۲۰۱ (RL-201) موفق شد تا به سقف پرواز تعیین شده ۵۰۰۰۰ پایی رسیده و با سرعت تقریبا ۲ ماخ پرواز کند. آزمایش های بیشتر منجر به ساخت چهار هواپیمای دیگر با کدهای آر ال-۲۰۲، آر ال-۲۰۳، آر ال-۲۰۴ و آر ال-۲۰۵ شد.
لغو پروژه سی‌اف-۱۰۵ اَرو
در ۲۰ فوریه ۱۹۵۹ این پروژه به صورت رسمی توسط دولت کانادا لغو شد. در تاریخ هوانوردی کانادا از این روز به عنوان “جمعه سیاه” یاد می شود. لغو این پروژه موجب بیکاری ۱۵۰۰۰ کارمند آورو و ۱۴۰۰۰ نفر دیگر در زنجیره تامین شد. در آن زمان، جدا از شش هواپیمایی که تکمیل شده بودند، ۳۱ فروند نیز در حال ساخت بود.
افزایش هزینه ها به حداقل یک میلیون دلار برای هر هواپیما و پیرو آن معرفی موشک های بالستیک قاره پیما توسط شوروی از دیگر دلایل منسوخ شدن مفهوم اَرو عنوان می شوند.
ظهور سامانه های موشکی سام (SAM) گزینه ای کم هزینه‌تر و به همان اندازه موثر برای مقابله با بمب افکن های راهبردی سرعت بالای روسی بود. این نیز جرقه تئوری های توطئه ای را زد که به نقش آمریکا در لغو پروژه سی‌اف-۱۰۵ اَرو و جلوگیری از رقابت آن با جنگنده های کمتر پیشرفته آمریکایی اشاره داشتند.
چند اقدام پس از لغو پروژه اَرو این شک را تقویت کرد. از آن جمله می توان به از بین بردن همه نمونه های اولیه و ابزارهای صنعتی که به طور خاص برای پروژه اَرو توسعه یافته بودند، اشاره کرد. پیشرانه های جدید سبک‌تر و قدرتمندتر که توسط شرکت اورندا انجینز (Orenda Engines) برای پرواز با سرعت بیش از ۲ ماخ تولید شده بودند نیز تقریبا کنار گذاشته شدند. از این پیشرانه ها در هواپیماهای اف-۱۰۴ و سی‌اف-۱۰۱ وودو ساخت آمریکا استفاده شد که دومی از نظر عملکرد نسبت به اَرو در جایگاه پایین‌تری قرار داشت.
بر این اساس پروژه اَرو به یکی از بحث برانگیزترین پروژه ها در تاریخ هوانوردی نظامی تبدیل شد.
یک کپی اندازه کامل از سی‌اف-۱۰۵ اَرو در موزه هوا و فضای کانادا در شهر تورنتو وجود دارد.
منبع: مجله تصویری سلاح
