آقای اردوغان! نزاکت داشته باشید

پوتین: نمی‌توان کمک ترکیه به تروریست‌ها را نادیده گرفت

حسین جابر انصاری در واکنش به اظهارات اخیر اردوغان ترکیه را «به رعایت نزاکت و احترام متقابل در روابط و پرهیز از ماجراجویی و مسئولیت‌پذیری در اتخاذ مواضع سیاسی» دعوت کرد.
اردوغان در سخنانی ادعا کرده بود که به رئیس‌جمهوری ایران هشدار داده است چنانچه صحبت درباره خرید نفت داعش در ترکیه ادامه یابد، ایران هزینه‌های آن را پرداخت خواهد کرد و ایرانی‌ها نیز حرف خود را پس گرفته‌اند.
اردوغان در واکنش به افشای دخالت پسرش در خریدوفروش نفت داعش اظهار کرد: روسیه به دنیا اعلام کرده که ترکیه از داعش نفت می‌خرد. من در همایش آب و هوا در پاریس هم با بسیاری از رهبران جهان صحبت کردم و گفتم اگر روسیه بتواند این موضوع را ثابت کند، من از سمت خودم کنار می‌روم اما اگر روسیه نتواند این موضوع را ثابت کند، آیا پوتین هم از مقامش کنار می‌رود؟رئیس‌جمهوری ترکیه برای تکذیب خرید نفت داعش گفت: ترکیه نفت و گازش را از منابع شناخته شده مانند روسیه، ایران، جمهوری آذربایجان، قطر و نیجریه می‌خرد. بنابراین چه کسی از داعش نفت می‌خرد؟ اردوغان بار دیگر ادعای همکاری داعش با دولت سوریه را مطرح کرد و گفت: یکی از سوری‌ها که گذرنامه روسیه داشت، از داعش نفت می‌خرید و آن را به دولت سوریه و برخی شرکت‌های بین‌المللی می‌فروخت. این موضوع را واشنگتن ثابت کرده و مشخص شده که یکی از قهرمانان شطرنج روسیه هم در این امر شرکت دارد. اردوغان گفت: نکته عجیب این‌که روسیه برخی از اعضای خانواده مرا به مشارکت در این مسأله متهم کرده است. من دراین‌باره با رئیس‌جمهوری ایران صحبت کردم و به او گفتم که شما هم در این‌گونه خطا‌ها مشارکت می‌کنید و اگر این مسأله ادامه یابد، هزینه زیادی پرداخت خواهید کرد. رئیس‌جمهوری ترکیه ادامه داد: بعد از ١٠روز ایرانی‌ها برخی از این صحبت‌ها را از سایت‌هایشان حذف کردند. آنها به دروغ برخی اتهامات را به ما تحمیل می‌کنند. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اما در واکنش به این سخنان گفت: «ادامه پیگیری سیاست‌ها و اتخاذ مواضعی که خواسته یا ناخواسته منجر به حمایت از تروریسم در سوریه و عراق شده است، تنها به تشدید بحران جاری در منطقه و افزایش مشکلات کشورهایی منجر می‌شود که به اجرای چنین سیاست‌هایی ادامه می‌دهند. وی افزود: جمهوری اسلامی ایران از تغییر این سیاست‌ها و همراهی همه کشور‌های منطقه در روند مبارزه با تروریسم و افراطی‌گری، استقبال و برای تحقق این هدف آماده همکاری و هماهنگی با همسایگان خود است.
پوتین: نمی‌توان کمک ترکیه به تروریست‌ها را نادیده گرفت
ترکیه البته در سوی دیگر نیز با روسیه که یکی دیگر از کشورهای حامی بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه است، وارد تنش‌ سیاسی شده است. این تنش البته با اقدام ترکیه در سرنگونی جنگنده روسیه آغاز شد. سرگئی لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه در پنجشنبه‌ای که گذشت، با همتای ترک خود، مولود چاووش اغلو دیدار کرد تا شاید روزنه امیدی برای عادی‌سازی روابط ٢ کشور پدیدار شود. دیدار لاوروف و چاووش اغلو درحاشیه برگزاری اجلاس سازمان امنیت و همکاری اروپا در بلگراد پایتخت صربستان انجام شد. در این روز‌ها روابط میان مسکو و آنکارا به دنبال سرنگونی یک هواپیمای روسی توسط جنگنده‌های نیروی هوایی ترکیه در نزدیکی مرز سوریه وخامت بی‌سابقه‌ای را تجربه می‌کند، با این حال اظهارات وزرای ترک و روس درپی این دیدار حاکی از آن است که تا حل اختلافات میان ٢ کشور همچنان راه درازی باقی مانده‌ است.مولود چاووش اغلو، وزیر خارجه ترکیه به دنبال دیدار روز پنجشنبه با همتای روس خود عنوان کرد «با یک جلسه نمی‌توان تمامی مشکلات با روسیه را حل‌وفصل کرد». با این حال وزیر خارجه ترکیه بر اهمیت دیدار‌هایی نظیر این میان مقامات ٢ کشور تأکید کرد و گفت «من نمی‌توانم بگویم که ما می‌توانیم بر تمامی موانع در نخستین دیدار فائق آییم و تمامی مشکلات حل‌وفصل شوند. اما این دیدارها مهمند، هر ٢ طرف نمی‌خواهند که تنش افزایش یابد. هر ٢ طرف می‌خواهند که روابط بهبود یابد. ما نظرات و مواضع متفاوتی داریم اما ترکیه می‌خواهد که اختلافات را کم کند». این درحالی بود که سرگئی لاوروف پیش از دیدار با همتای ترک خود عنوان کرده ‌بود؛ به‌زودی مدارک و ادله‌ای را درخصوص عملیات قاچاق نفت از سوریه و عراق به ترکیه به سازمان ملل ارایه خواهد داد. سرگئی لاوروف همچنین عنوان کرده ‌بود؛ امیدوار است مولود چاووش اغلو در این دیدار حرف‌های تازه‌ای داشته ‌باشد. اما لاوروف پس از این دیدار عنوان کرد که «چیز جدیدی نشنیدیم، وی همان دیدگاه رئیس‌جمهوری و نخست‌وزیر ترکیه را که علنا اعلام شده بود، بیان کرد و ما هم مواضع خود را دوباره تکرار کردیم».
مناقشه اخیر مسکو و آنکارا که نقطه اوج آن سقوط جنگنده روسی توسط ترکیه بود، به تفاوت دیدگاه‌ پوتین و اردوغان در قبال بحران سوریه و آینده دولت این کشور و منافع آنها در مرز‌های سوریه برمی‌گردد. با این حال دولت ترکیه می‌گوید که جنگنده روسی را به‌دلیل نقض حریم هوایی این کشور و پس از هشدار‌های پیاپی هدف قرار داده ‌است و آن را اقدامی درجهت مقابله با تهدید‌های خارجی علیه این کشور می‌داند. درسوی دیگر اما روسیه ادعای جدی‌تری را مطرح می‌کند و آن هم‌دستی دولت ترکیه با افراطیون و گروه‌های تروریست‌های حاضر در خاک ترکیه به‌ویژه داعش است. طبیعی است که در هر ٢ کشور ادعای دیگری را رد کنند و تلاش کنند دیگری را تحت فشار قرار دهند.
داوود اوغلو، نخست‌وزیر ترکیه در آخرین اظهاراتش در دفاع از دولت ترکیه و اردوغان عنوان کرد: «این اتهامات یادآور دروغ‌هایی است که «ماشین تبلیغات» در دوران جنگ سرد در اتحاد جماهیر شوروی سابق منتشر می‌کرد». مقامات روسیه در روز‌های گذشته عنوان کرده‌اند ترکیه، شخص رجب طیب اردوغان و خانواده وی از منافع اقتصادی تجارت نفتی با گروه تروریستی داعش استفاده می‌کنند و نفع می‌برند.
ولادیمیر پوتین، پیش از این درجریان سخنرانی سالانه خود در کرملین عنوان کرد: «کشورها نباید در قبال تروریسم رویکردی دوگانه درپیش گیرند و از گروه‌های تروریستی برای منافع خودشان استفاده کنند». پوتین در ادامه تأکید کرد: اقدام ترکیه درحمله به جنگنده روسیه را فراموش نخواهد کرد. وی ضمن اعلام این مطلب که ترکیه از اقداماتش پشیمان خواهد شد، تأکید کرد: نمی‌تواند کمک ترکیه به تروریست‌ها را نادیده گرفت. رئیس‌جمهوری روسیه در ادامه افزود: کشورش با ترکیه وارد درگیری نظامی نخواهد شد با این حال تأکید کرد هرکس تصور کند واکنش روسیه در قبال سرنگونی جنگنده‌اش به مجازات‌های اقتصادی محدود می‌شود، سخت در اشتباه است.
درهمین حال مقامات وزارت دفاع روسیه به انتشار تصاویری ماهواره‌ای اقدام کرده‌اند که در آنها ستون‌هایی از کامیون‌های حامل نفت در تأسیسات تحت کنترل داعش در سوریه و عراق و همچنین ورود آنها به مرز‌های ترکیه به چشم می‌خورد. با این وجود رئیس‌جمهوری ترکیه مدعی است هیچ‌کس اتهاماتی را که علیه او، خانواده و دولتش مطرح می‌شود را باور نخواهد کرد. رجب طیب اردوغان درجریان سفر هفته گذشته خود به قطر با رد ادعای روسیه مبنی بر این‌که ترکیه از داعش نفت خریداری می‌کند، گفت: «ادعای آنان و این ادعا که پسر من در این زمینه فعالیت می‌کند، به هیچ وجه قابل قبول نیست». اردوغان همچنین از حمایت رهبران غربی و ناتو از اقدامات ترکیه خبر داد و گفت: «سران کشورهایی که من درحاشیه اجلاس تغییرات اقلیمی در پاریس با آنان دیدار و گفت‌وگو کردم، در بحران کنونی حق را به ترکیه می‌دهند و افتراهای پوتین را باور نمی‌کنند». وی در ادامه بر هم‌صدایی خود و رهبران غربی مبنی بر لزوم حل‌وفصل دیپلماتیک اختلافات ترکیه و روسیه تأکید کرد. دولت ترکیه در روز‌های گذشته همواره بر لزوم حل اختلاف با روسیه از طریق گفت‌وگوی طرفین تأکید کرده ‌است، رویکردی که بر پایه تعقل و خویشتن‌داری است. اما این موضع‌گیری با واکنش ترکیه به آنچه نقض حریم هوایی این کشور توسط روسیه می‌خواند و همچنین همکاری با افراطیون و تروریست‌ها در سوریه در تقابل کامل قرار دارد. شاید اظهارات ولادیمیر پوتین که در سخنرانی سالانه خود در کرملین عنوان کرد: «نخبگان حاکم بر ترکیه، عقل خود را از دست داده‌اند»، نیز در اشاره به همین مواضع عنوان شد.

۱۷۹/