ایران و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر
میزان تابش خورشید در نقاط مختلف ایران بین ۱۸۰۰ تا ۲۲۰۰ کیلووات ساعت بر مترمربع در سال تخمین زده شده می‌شود که البته بالاتر از میزان متوسط جهانی است. این پتانسیل مطلوب انرژی خورشید در بسیاری از نقاط کشور، زمینه مناسبی برای استفاده از تجهیزات خورشیدی فراهم نموده است. گرایش به سمت کاربرد انرژی‌های تجدیدپذیر …
میزان تابش خورشید در نقاط مختلف ایران بین ۱۸۰۰ تا ۲۲۰۰ کیلووات ساعت بر مترمربع در سال تخمین زده شده می‌شود که البته بالاتر از میزان متوسط جهانی است. این پتانسیل مطلوب انرژی خورشید در بسیاری از نقاط کشور، زمینه مناسبی برای استفاده از تجهیزات خورشیدی فراهم نموده است.
گرایش به سمت کاربرد انرژی‌های تجدیدپذیر در جهان به حدی است که در سال ۲۰۹۰ شاهد چرخش کامل جهان به سمت این منابع و کاهش ۹۹% آلاینده‌های محیط زیستی و جایگزینی آن‌ها با انرژی‌های پاک خواهیم بود. انتظار می‌رود که منابع انرژی تجدیدپذیر در سال ۲۰۵۰ حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد و در سال ۲۱۰۰، حجمی معادل ۳۰ تا ۸۰ درصد انرژی اولیه مورد نیاز دنیا را تأمین کنند.
برآوردها نشان می‌دهد که کشورهای جهان انرژی خورشید را به عنوان یکی از منابع اصلی تأمین کننده انرژی در آینده می‌دانند و بر این اساس از هم اکنون برنامه‌ریزی‌ها و فعالیت‌های گسترده‌ای در جهت گسترش کاربرد این انرژی در مصارف مختلف به انجام رسانده‌اند. در واقع، انرژی‌های نو هم اکنون در بسیاری از مناطق جهان به عنوان منابع پاک و ارزان تأمین انرژی برای راه‌اندازی تجهیزات در حوزه‌های مختلف استفاده می‌شوند و به عنوان جایگزینی مناسب برای انرژی‌های متداولی با منشاء سوخت‌های فسیلی کاربرد وسیعی دارند. به طوری که طبق آخرین مطالعات انجام شده در مرکز هوا و فضای کشور آلمان (DLR) در سال ۲۰۵۰ بیش از ۷۷% الکتریسیته و ۷۰% استفاده حرارتی (شامل کلکتورهای خورشیدی، بیوماس و زمین گرمایی) مورد نیاز دنیا از منابع تجدیدپذیر تامین شده و نیروگاه‌های تجدیدپذیر با ظرفیتی بالغ بر ۹۱۰۰ گیگاوات خواهد رسید.
یک نوع دیگر از انرژی‌های تجدیدپذیر، انرژی حاصل از نیروی آب دریا می‌باشد که در برخی منابع معتبر انرژی‌های تجدیدپذیر، از این منبع به عنوان منبع انرژی نام برده نشده است. استحصال انرژی از این طریق نیز نسبت به بقیه منابع جدیدتر است و تنها می‌توان به یک یا دو نمونه که در عمل ساخته شده‌اند اشاره کرد.
شرکت انگلیسی Marine Current Turbine یا MCTدر این زمینه پیشرو بوده و پس از نصب توربینهای ۳۰۰ کیلوواتی Seagen در خلیج Bristol هم اکنون در حال نصب توربینهای ۱.۲ مگاواتی در شمال ایرلند است. این فن‌آوری بسیار شبیه توربینهای بادی کار می کند و از جریان سیال آب جهت چرخاندن پرههای بزرگ استفاده می‌نماید. می توان این فن‌آوری را در مناطقی که سرعت جریان جزرومدی بالا است و یا در مناطقی که جریانات پایدار اقیانوسی سرعت قابل قبولی دارند نصب کرد. محصول این شرکت که Seagen نام دارد از دو پره دایرهای با قطر ۱۵ تا ۲۰ متر تشکیل شده که موتوری را می‌چرخانند.
سرعت چرخش این پرهها ۱۲ دور در دقیقه است که برای جانوران بزرگ دریایی عبورکننده خطرناک نباشد. در کشور ما نیز به علت وجود تنگهها و خورهای دارای جریانات با سرعت قابل توجه، احتمالا امکان استفاده از این فن‌آوری وجود دارد.
به امید روزی که در ایران تولید علم انرژی تجدیدپذیر از بقیه علوم پیشی بگیرد و ایران جز کشورهای سرآمد تولید علم در این زمینه قرار گیرد.
هدایت توکلی، پژوهشگر
۱۳۱
