اگر دولت در خروج از رکود موفق بوده، پس بسته جدید برای چیست؟

سخنان سخنگوی دولت، وزیر اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی به طور عمده بر پایه مسایل، وعده‌ها و دستاورد‌هایی بود که پیش از این نیز بارها عنوان شده بود به طوری که هر سه در ابتدای سخنان خود به دستاورد دولت در کاهش ۲۵ درصدی تورم و همچنین مثبت کردن رشد منفی اقتصادی که از دولت قبل به ارث رسیده بود، صحبت کردند و بیان داشتند که قرار است این رویه به همین صورت ادامه پیدا کند.

از دیگر گفته‌های آنها طرح موضوعاتی نظیر لزوم خروج از وابستگی به درآمد‌های نفتی، یافتن استقلال اقتصادی و بها دادن به تولید بود که تمام این عوامل در دولت پیشین نیز مطرح بود ولی هرگز حرکتی در راستای آن مشاهده نشد.

از محور‌های جالب این نشست تناقضاتی بود که در گفتار این سه مسوول وجود داشت. به عنوان نمونه در حالی که طی یکی دو هفته گذشته توسط چندین موسسه و پژوهشکده معتبر رشد اقتصادی سال‌جاری صفر و حتی منفی بررسی شده است و همچنین در حالی که اساس معرفی این بسته اقتصادی، نامه‌ای بود حاوی هشدار تبدیل رکود به بحران، سخنگوی دولت رشد اقتصادی را در فصل بهار یک درصد ارزیابی کرد. این مساله با توجه به اینکه به گفته خود مسوولان در دوران گذار قرار داریم و انتظار حاکی از لغو تحریم‌ها سبب بی‌تحرکی در اقتصاد و رکود شده است، موضوعی است چالش‌بر‌انگیز.

روزنامه جهان صنعت که از تناقضات بسته جدید اقتصادی دولت گزارش داده است:همچنین سیف می‌گوید سال‌جاری رشد اقتصادی کمتر از سال گذشته و حتی سال بعد خواهد بود و امید خود را به لغو تحریم‌ها و سال آینده دوخته است. با این وجود قرار است آثار این بسته نیز در شش ماهه دوم سال‌جاری که همین حالا نزدیک به یک ماه آن سپری شده است به وضوح مشاهده شود و به اصطلاح انفجاری از تحرک در این اقتصاد راکد رخ دهد.

البته وقتی صحبت از رکود در اقتصاد می‌شود منظور، غالب آن چیزی است که در جامعه مشاهده می‌شود و همچنین به نظر فعالان و کارشناسان اقتصادی در این زمینه. رکود را می‌توان در شاخص‌های فروریخته بازار سرمایه در پروژه‌های نیمه‌تمام بازار مسکن و در بسیاری از بازار‌های دیگر مشاهده کرد. با این حال وزیر اقتصاد می‌گوید ما چهار فصل رشد مثبت اقتصادی را در کارنامه خود ثبت کرده‌ایم که این نشانه رونق اقتصادی و خروج از رکود است.

در این حال این پرسش پیش می‌آید که اگر به قول وزیر و مسوولان، دولت در خروج از رکود موفق بوده است، پس اولا چرا تحرکی در هیچ بازاری مشاهده نمی‌شود و ثانیا چرا باید بسته‌ای برای رونق اقتصادی توسط دولتی معرفی شود که وجود رکود را تکذیب می‌کند؟

در نهایت نتیجه سه ماه تحلیل و بررسی شرایط از سوی مسوولان اقتصادی جهت ارایه این بسته، وعده‌هایی بود که سال‌هاست شنیده می‌شود و همچنین راهکار‌هایی که نه تنها بعد اجرایی و عملی ندارند بلکه پیش از این سه ماه نیز بار‌ها در مورد آن بحث و نسبت به آنها وعده داده شده است.

به علاوه آنچه در این برنامه مشاهده نشد، پرداختن به مشکلات اصلی اقتصاد نظیر ساماندهی بازار‌های غیرمتشکل پولی بود.

افزون بر تمام این موارد از عمده صحبت‌ها چنین بر آمد که بار اصلی حل معضلات اقتصاد قرار است روی دوش بانک‌ها قرار گیرد. ولی به مشکلات نظام بانکی و اینکه چه کسی قرار است آن مشکلات را حل کند و اینکه سیستم بانکی در کنار معضلاتی که خود با آنها دست‌وپنجه نرم می‌کند چگونه خواهد توانست این اقتصاد بیمار را درمان کند پرداخته نشد.

بر این اساس چنانچه وزیر اقتصاد نیز به آن اذعان کرد، این بسته نخستین بسته اقتصادی نیست که توسط دولت ارایه می‌شود اما با وجود تمام نکات مثبتی که این مسوولان درباره خروج از رکود و همچنین مهار تورم می‌گویند، شکست در بسته‌های اقتصادی پیشین تا حدودی قابل لمس است. حال با توجه به برنامه‌ای که دولت برای یک پیشرفت و رشد قابل لمس، در دوره‌ای کوتاه دارد، آیا قرار است در پایان سال شاهد شکست دیگری در اجرای این بسته باشیم؟

۱۳۰