تنازع فرهنگ حقوقي و فرهنگ عمومي در مهريه

ابراهيم دژپسند
سوالي كه ذهن بسياري از جامعه شناسان حقوقي را به خوداختصاص داده‌است زيراخانواده يك نهاد حقوقي نيست وروابط حاكم بر خانواده بر اساس قوانين مدون مشخص نشده است. نظرهاي مختلفي دراين رابطه وجود دارد،مهم‌ترين پاسخ به اختلاف في مابين فرهنگ عمومي ما با فرهنگ حقوقي ما اشاره دارد. يعني فرهنگ عمومي ما با فرهنگ حقوقي ما اختلاف داردوتنازع وشكافي آشكار بين اين دو وجود دارد كه باعث شده حقوق از درز خانه‌ها عبور كرده و وارد خانه‌ها ‌شود.فرهنگ عمومي در رابطه بامهريه مي‌گويد كي داده و كي گرفته؟ اما فرهنگ حقوقي مي گويد مهريه از زمان جاري شدن صيغه عقدقابل دريافت است حتي عندالمطالبه ياعندالاستطاعه بودن مهرنيزمانع دريافت مهريه نخواهد شد.
البته نبايد فراموش كرد زماني كه براي دريافت مهريه طرح دعوا مي شود،براي يك موضوع چندپرونده تشكيل مي‌شود از جمله دعواي اعسار ازهزينه دادرسي زوجه،دعواي مهريه،دعواي اعسار از محكوم به و…ازطرفي متاسفانه با آغازرسيدگي به دعواي مهريه،طلاق نيزبلافاصه مطرح مي‌شود.مرد در نهايت با اتهامات مختلفي مدت ها در زندان خواهد ماند.براي رسيدن به يك راه حل مناسب و عملي بايد فرهنگ عمومي و حقوقي را به هم نزديك كنيم.نبايدمطالبه مهريه را مساوي و مترادف با طلاق بدانيم.بنابراین بهترين راهكار نقدي كردن مهريه است.به اين معنا كه همزمان با جاري شدن صيغه عقد مهريه پرداخت شود.اين روش در بسياري مناطق وشهرستان‌ها اجرا مي‌شودوخرده فرهنگ‌هاي عمومي وحقوقي با هم بسيار هماهنگ هستندو بحثي در رابطه باكم وزيادبودن مهريه نيست حتي مهريه زياد سرزنش مي‌شودمانند تركمن‌ها.زماني كه مهريه نقدي پرداخت شدامازندگي استمرار نداشت ودردوران نامزدي به بن بست رسيدآقامي‌تواندنصف مهريه را ازخانم بازپس گيردونگراني ازاين بابت براي آقايان وجودندارد. بنابراين تنهاراه قضا زدايي  ازمهريه اين است كه مهريه را نقدي كنيم كه مهم‌ترين دستاورد اين امر،تعيين مهريه به اندازه توان مالي مردخواهد بودومرد بيش از حدتوان رامهر نخواهد كردتادر آينده دچارمشكل وزندان شود.