جایگاهی برای فناوری اطلاعات

این نقدها که بیشتر جنبه عدم توجه به اهداف کیفی تعیین شده در برنامه است، موجب شده کارشناسان با تردید به برنامه پنجم نگاه کنن و نگران باشند که در برنامه پنجم نیز نواقصی دیده شود. این نواقص در حالی در برنامه پنجم پیش بینی می شود که برنامه چهارم توسعه در مرحله اجرا موفق نبوده است. به عقیده کارشناسان، نگاه مسوولان به مقوله فناوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه چهارم توسعه بر اساس این تصور بود که فناوری اطلاعات پدیده ای ثابت است. در حالی که فناوری اطلاعات، پدیده ای شتاب دهنده است.
 تحلیلگران معتقدند، برنامه پنجم توسعه باید به نحوی تدوین و تصویب شود که با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، در اتلاف منابع و سرمایه صرفه جویی شود. اگر  صرفه جویی در منابع کشور قرار است از اهداف برنامه باشد، باید این برنامه به شکل دیگری تعریف شود. کارشناسان حوزه جامعه اطلاعات معتقدند نقص های برنامه پنجم موجب می شود در آماری که پس از پایان برنامه ارائه می شود، شاهد هیچ گونه صرفه جویی در منابع و سرمایه نباشیم. صاحب نظران بر این باورند که زمانی نقایص برنامه به میزان حداقل می رسد که در آن از مشارکت نهادهای مدنی، بخش خصوصی و کارشناسان استفاده شود.
 توجه ویژه به موضوع فناوری اطلاعات و ارتباطات و استفاده از نظرات دست اندرکاران این حوزه سبب می شود برنامه در مسیر صرفه جویی منابع، عملکردی بهتر داشته باشد. به همین دلیل باید با دقت علمی، عملکرد برنامه چهارم مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد و بر اساس آن بندهای برنامه پنجم تدوین شود. در عین حال باید پیش فرض های فناوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه پنجم مدنظر قرار گرفته و با درک این مساله که فناوری اطلاعات یک موضوع جهانی است، برنامه پنجم تدوین شود.
باید توجه داشت پیاده سازی برنامه پنجم توسعه در کشور نیازمند سلسله مراتب در نظام ارتباطی و برنامه ریزی است تا با استفاده از فضای فرهنگی، راهکار و ساختار جدیدی برای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات به کار گرفته شود. زمان کمی برای تدوین و نهایی کردن برنامه پنجم توسعه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور باقی است. اما کارشناسان امیدوارند با بررسی دقیق و نگاهی دوباره به اهداف این برنامه، بتوان نقایص برنامه پنجم را برطرف کرد.
 پرسشی که در این میان مطرح می شود، این است که وظیفه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به ویژه معاونت فناوری اطلاعات چیست؟ آیا وظیفه ای غیر از سیاستگذاری در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات دارند؟ برنامه پنجم جمع بندی این سیاست ها است. اما این مساله مهم در برنامه موردغفلت واقع شده است. 
تدوین برنامه پنجم توسعه کشور بدون توجه به جایگاه ویژه فناوری اطلاعات و ارتباطات، کشور را با چالش هایی مواجه می سازد. کشور در زمینه تحقق دولت الکترونیک و سطح دسترسی کاربران به اینترنت پرسرعت در نظام رده بندی جهانی جایگاهی در خور توجه ندارد. با در نظر گرفتن سند چشم انداز ۲۰ ساله کشور که رسیدن به جایگاه علمی منطقه یکی از اهداف این سند تلقی می شود، نادیده گرفتن فناوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه، موجب زیر سوال رفتن نظام مدیریتی کشور که مدعای مدیریت مبتنی بر دانایی است، خواهد شد.
۱۲۸/۱۵