نگاهی به تحول تلفن‌های همراه از آغاز تا امروز

 آنچه زمانی هزاران دلار قیمت، یک کیلو وزن و۶۰ دقیقه عمر باتری داشت، اکنون با ۹۹ دلار قیمت، ۱۱۳ گرم وزن و ۵ تا ۱۰ ساعت عمر باتری شامل امکانات کامل رایانه، دوربین ویدیویی، پخش صوتی و تصویری و دسترسی به اینترنت پرسرعت شده است.
به گزارش سرویس ارتباطات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، تلفن‌های همراه با گذشت سال‌ها بسیار کوچک‌تر اما از نظر قابلیت و محبوبیت بزرگ‌تر شده‌اند؛ این گزارش به بررسی نحوه تغییر و تحول تلفن همراه در طی دهه‌های گذشته پرداخته است. با معرفی شماری از این تلفن‌ها نگاهی کوتاه به تاریخ تحول تلفن همراه می‌اندازیم البته تلفن‌های معرفی شده بازتاب نخستین یا بهترین تلفن همراه نیستند و تنها برخی از مراحل تحول تلفن همراه را در طی پنجاه سال گذشته نشان می‌دهند.
*SRA/ سیستم تلفن سیاراریکسون؛ ۱۹۵۶
در ایام پیش از فعالیت شبکه‌های تلفن سلولاری، تلفن‌های همراه جهان فاقد یک استاندارد واحد بودند. درعوض از روش‌های ارتباطی متنوع که برمبنای رایانه با رایانه تعریف می‌شدند، استفاده می‌کردند.
تلفن ۴۰ کیلویی MTA اندازه و وزن سیستم‌های تلفن همراه اولیه از دوران پیش تقویت‌کننده سیگنال‌های صوتی را داشت. بیشتر این تلفن‌ها سنگین بوده و مصرف برق بالایی داشتند که نصب دایم آن‌ها را در یک خودرو الزامی می‌کرد.
عده کمی صاحب این تلفن بوده، آن را استفاده کرده و یا حتی با آن برخورد ‌کردند، به‌عنوان مثال خدمات برای این مدل نمایش داده شده تنها در دو شهر سوئد وجود داشت و به کمتر از ۱۲۵ نفر از سال ۱۹۵۶ تا ۱۹۶۷ خدمات‌دهی می‌کرد.
خصوصیت‌های قابل توجه این است که نخستین سیستم تلفن همراه خودکار بود که نیازی به اپراتور انسانی برای اتصال دستی کاربر به یک خط تلفن خارجی نداشت.
*DynaTAC 8000X موتورولا؛ ۱۹۸۳
موتورولا، DynaTAC 8000X را که نخستین تلفن همراه دستی جهان بود در سال ۱۹۷۳ معرفی کرد اما ۱۰ سال طول کشید تا این تلفن به بازار عرضه شود.
در این مدت مهندسان قابلیت‌های بیش‌تری را در فضای کمتری گنجاندند و موتورولا زیرساخت مورد نیاز را که آنتن‌های ضروری برای سرویس تلفن همراه بودند، ساخت.
به محض عرضه در سال ۱۹۸۳، تلفن DynaTAC 8000X به نماد فرهنگی زمان و به دلیل قیمت ۳۹۹۵ دلاری‌اش به نمادی از ثروتمندی تبدیل شد و همچنین یک تلفن شگفت‌انگیز به شمار می‌رفت که یک شخص می‌توانست در هر جایی از آن استفاده کند.
با تلفن DynaTAC تحول تلفن همراه سرانجام آغاز شد و از خصوصیت های قابل توجه آن اندازه کوچک، وزن سبک، نخستین تلفن همراه دستی بود.
*نوکیا موبیرا تاک‌من؛ ۱۹۸۴
گوشی دستی DynaTAC موتورولا پیشرفت قابل توجهی بود اما اندازه آن به دلیل فن‌آوری باتری آن دوران بسیار محدود کننده بود. این تلفن در بهترین وضعیت تنها ۶۰ دقیقه زمان مکالمه فراهم می‌کرد، در حالی که تلفن‌های بزرگ‌تر با باتری‌های پرظرفیت‌تر مانند موبیرا تاک‌من می‌توانستند ساعت‌ها کارکرد مداوم را فراهم کنند.
تلفن همراه قابل حمل، زمان نسبتا طولانی گفت‌وگو از خصوصیت‌های قابل توجه است.
*MicroTAC موتورولا؛ ۱۹۸۹
موتورولا پس از موفقیت DynaTAC تلفن کوچک‌تر و سبک‌تر MicroTAC را در سال ۱۹۸۹ معرفی کرد. در این تلفن ایده صرفه‌جویی در فضای جدیدی لحاظ شده بود.
مهندسان موتورولا بخشی از سخت‌افزار این تلفن را در یک بخش تاشونده قرار داده بودند که می‌توانست به داخل یا خارج تا شود و به این ترتیب اندازه تلفن را هنگامی که مورد استفاده نبود کاهش دادند.
این مفهوم تاشو در بسیاری از تلفن‌های امروزی همچنان به چشم می‌خورد و خصوصیت‌های قابل توجه آن نخستین تلفن تاشو، نخستین تلفن جیبی، کوچک‌ترین و سبک‌ترین تلفن سلولاری در زمان عرضه بود.
*موتورولا ۲۹۰۰ بگ فون؛۱۹۹۴
هنگامی که بسیاری به تلفن ماشینی دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ فکر می‌کنند، تلفن کیفی را همانند موتورولا ۲۹۰۰ وصف می‌کنند. این کیف شامل فرستنده و گیرنده و باتری بود و کاربر از یک گوشی سیمی بسیار سبک‌تر استفاده می‌کرد. دارندگان می‌توانستند این کیف را برروی شانه حمل کنند اما حجم کلی تلفن کیفی استفاده آن را به خودروها محدود می‌کرد.
با این که تلفن‌های کوچک‌تر در بازار وجود داشتند، تلفن‌های کیفی تا اواخر دهه ۱۹۹۰ متداول ماندند که به دلیل زمان طولانی گفت‌وگو و برد بیش‌تر آن‌ها بود.
تلفن‌های کیفی با کمک باتری‌های سنگین‌تر می‌توانستند امواج سلولاری را با قدرت بیش‌تری ارسال و استفاده از تلفن را در مسافت‌های دورتر از برج گیرنده امکان‌پذیر کنند. این مساله در ایامی که پوشش سلولاری به گستردگی امروز نبود، بسیار اهمیت داشت و خصوصیت‌های قابل توجه این تلفن، زمان گفت‌وگوی طولانی، عمر باتری و محدوده امواج بیش‌تر بود.
*StarTAC موتورولا؛۱۹۹۶
موتورولا در سال ۱۹۹۶ ساخت تلفن‌های همراه را کوچک‌تر کرده و تلفن StarTAC با ۸۸ گرم وزن را عرضه کرد که فورا به محبوبیت و تاثیرگذاری دست یافت.
این تلفن برمبنای طراحی مدل MicroTAC توسعه‌یافته و به کاربران امکان می‌داد هنگامی که صحبت نمی‌کنند تلفن را تا کنند. شکل کلی StarTAC به طور گسترده مورد تقلید قرار گرفت و درصد زیادی از تلفن‌های همراه امروزی همچنان از این طراحی بهره می‌گیرند.
از خصوصیت‌های قابل توجه می‌توان به نخستین طراحی تلفن همراه تاشو، کوچک‌ترین و سبک‌ترین تلفن همراه در زمان عرضه به بازار اشاره کرد.
*۹۰۰۰i Communicator نوکیا؛۱۹۹۷
با این که نوکیا ۹۰۰۰i نخستین تلفن هوشمند نبوده و بسیاری IBM Simon را حائز این عنوان می‌دانند، این تلفن شروع واقعی دوران تلفن هوشمند را نشان می‌دهد. نوکیا ۹۰۰۰i، درواقع یک رایانه جیبی و یک تلفن همراه جا گرفته در آن بود.
تنظیمات فیزیکی این تلفن در آن زمان تازه به شمار می‌رفت؛ کاربران می‌توانستند ۹۰۰۰i را به شکل کشویی افقی باز کنند تا یک صفحه LCD عریض و یک کی‌بورد کوئرتی پدیدار شود و پس از تا‌ شدن شبیه یک تلفن همراه معمولی می‌شد.
این تلفن می‌توانست دورنگار، پیام کوتاه و ایمیل ارسال و دریافت کند و همچنین دسترسی به وب محدود از طریق پیامک‌های ۱۶۰ کاراکتری داشت و دارای قابلیت‌های سازمان‌دهنده همانند رایانه‌های جیبی PDA بوده و از خصوصیت‌های می‌توان به نخستین تلفن هوشمند نوکیا، نخستین تلفن همراه و PDA پیشرفته، اتصال به اینترنت سیار بودن اشاره کرد.
*نوکیا۸۸۱۰؛ ۱۹۹۸
تمامی تلفن‌های همراه در سال‌های نخست با آنتن‌های خارجی عرضه می‌شدند که شکل نازیبایی به تلفن می‌بخشید. مهندسان نوکیا با طراحی یک آنتن صاف که می‌توانست در داخل بدنه تلفن همراه پنهان شود راهی برای حل این مشکل یافتند. در نتیجه تلفن ۸۸۱۰ نوکیا نخستین تلفن مستطیلی شکل در معنای پیشرفته بود.
این طراحی کوچک، فشرده و غیرتاشو به‌زودی به استاندارد برای بسیاری از گوشی‌های نوکیا تبدیل شد و امروزه دیگر آنتن‌ تلفن همراه خارجی مشاهده نمی‌شود. خصوصیت‌های قابل توجه این تلفن نخستین تلفن همراه بدون آنتن خارجی، نخستین تلفن همراه مستطیلی شکل بود.
*نوکیا ۷۱۱۰ ؛ ۱۹۹۹
زمانی نه‌چندان قبل، WAP (پروتکل کاربردی بی‌سیم) مساله مهمی بود؛ صنعت تلفن همراه WAP را طراحی کرد تا دسترسی به وب را برروی دستگاه‌های ساده‌ای که قدرت پردازش محدود و نمایشگر داشتند، مانند تلفن‌های همراه بین ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۲، امکان‌پذیر کند.
کاربران با مرور WAP به‌جای گرافیک غنی، نسخه ساده و متنی از وب را مشاهده می‌کردند. نوکیا نخستین شرکتی بود که با ۷۱۱۰ مرور WAP را در یک تلفن همراه گنجاند.
در عصر حاضر با وجود تلفن‌های هوشمند با مرورگر کامل، صفحات بزرگ و سی پی یو‌های قدرتمند، WAP یادآور گذشته است. اما خصوصیت‌های قابل توجه این مدل، نخستین تلفن همراه مجهز به WAP، پوشش روی صفحه کلید کشویی جذاب آن بود.
* بلک بری ۵۸۱۰ ریم؛۲۰۰۲
برند بلک بری به شکل پیجرهای دو طرفه ساده در سال ۱۹۹۹ آغاز شد؛ اما در سال ۲۰۰۲ و با ۵۸۱۰ به مجموعه تلفن‌های هوشمند تغییر یافت. تلفن‌های بلک بری با قابلیت ایمیل و کی‌بورد برای نوشتن پیام کوتاه به‌زودی به ابزار ضروری بازرگانان و کارکنان حرفه‌یی دیگر تبدیل شد؛ نخستین بلک بری با تلفن همراه صوتی یکپارچه، پشتیبانی از ارسال ایمیل خصوصیت‌های قابل توجه این مدل به شمار می‌رود.
*سانیو SCP-5300 ؛۲۰۰۲
چه‌کسی در تلفن همراهش دوربین می‌خواهد؟ هنگامی که خبر چنین دستگاهی در اوایل این دهه منتشر شد، این ایده به نظر برخی احمقانه و حتی افراطی به نظر می‌رسید. سانیو و اسپرینت در سال ۲۰۰۲ تلفن SCP-5300، یعنی نخستین تلفن همراه آمریکایی با دوربین توکار را عرضه کردند که عده زیادی را هیجان‌زده کرد.
این تلفن دوربین‌دار به پدیده فرهنگی زمان تبدیل شد اما امروزه اینگونه تلفن‌های همراه به قدری متداول شده‌اند که دیگر آن‌ها را تلفن دوربین‌دار نمی‌نامیم. خصوصیت‌های قابل توجه این مدل، نخستین تلفن همراه آمریکا با دوربین یکپارچه، صفحه رنگی، طراحی تلفن دوربین دار تاشو بود.
*سایدکیک تی موبایل؛ ۲۰۰۲
سایدکیک تی موبایل که به Danger Hiptop نیز معروف بود در زمان عرضه در آمریکا، به سرعت به دستگاه رویایی پیامک بازها تبدیل شد. این تلفن هوشمند نوآورانه دارای طراحی جدید با یک صفحه LCD بزرگ بود که چرخیده و تا می‌شد تا یک کی‌بورد کوئرتی را نمایش دهد.
تولید سایدکیک با کی‌بورد متمایزش تا به امروز ادامه یافته و از سال ۲۰۰۲ الهام‌بخش بسیاری از طراحی مشابه صفحه کلید پنهان و بازشونده بوده است. این طراحی هوشمندانه و جذاب به محبوبیت پیام‌نویسی کمک کرده و آن را در میان جوانان گسترش داد که خصوصیت‌های قابل توجه آن بزرگ بودن، صفحه تاشو، کی بورد کوئرتی بود
*موتورولا Razr V3 ؛ ۲۰۰۴
موتورولا در زمانی که بیش‌تر تلفن‌های همراه شبیه یکدیگر شده بودند، تصمیم گرفت با Razr V3 که تلفن باریک و تاشوی تخته ای شکل با صفحه بزرگ و یک کی‌بورد تخت و شیک، دوربین توکار و قابلیت‌های مولتی مدیا بود، وضعیت موجود را تغییر دهد.
به جز امکانات فنی قابل توجه باید تصدیق کرد Razr بویژه از نظر استانداردهای ۲۰۰۴ کاملا شکل جذابی داشت که این حقیقت در محبوبیت گسترده آن تاثیر قابل توجهی داشت و طراحی شیک، شکل باریک و مجموعه امکانات کامل از ویژگی‌های خاص آن به شمار می‌رفت.
*آیفون اپل؛۲۰۰۷
قابلیت اپل برای متحول کردن دنیای ما از طریق دستگاه‌های جذاب نباید دست کم گرفته شود؛ بین اپل دو مکینتاش و آی پاد، اپل بیش از هر شرکت دیگری گرایش‌های جدید در فن‌آوری مصرفی به ارمغان آورده است.
آیفون نیز به همین روال بوده و فراتر از یک تلفن همراه به شمار می‌رود؛ این دستگاه یک رایانه جیبی قدرتمند، یک دستگاه بازی و پخش کننده مولتی‌مدیا است که دسترسی پرسرعت به اینترنت، ایمیل، فیس بوک، توییتر، یوتیوب و هرچه در پوشش تلفن همراه باشد فراهم می‌کند.
به طور خلاصه این دستگاه انقلابی در این حوزه به شمار می‌رود و شرکت‌های دیگر به عرضه محصولات مشابه آن اقدام کرده‌اند. خصوصیت‌های قابل توجه آیفون این است که با همه امکانات به‌ویژه نرم‌افزار قدرتمند، صفحه بزرگ و شفاف، رابط کاربری مولتی‌تاچ، ایمیل صوتی بصری و غیره است.