پيامک فارسي و لاتين در کشاکش برخوردهاي سلبي و ايجابي

اين حرکت فرهنگي با هزينه يک  شرکت غير دولتي در حالي صورت گرفته است که هنوز از افزايش تعرفه پيام کوتاه لاتين که ، وزير ارتباطات آن را اقدامي فرهنگي براي ترويج زبان فارسي در محيط پيامک اعلام کرده ،نگذشته است.
اين اقدام وزارتخانه ، طي يک ماه اخير با انتقاداتي مواجه شده و منتقدان و صاحب نظران بر خلاف آنچه که مقامات وزارت ارتباطات عنوان کرده اند، معتقدند که افزايش تعرفه پيامک لاتين بيش از آن که حرکتي فرهنگي محسوب شود ، سياستي تنبيهي براي مشترکاني است که از خط لاتين در پيام هاي کوتاه خود استفاده مي کنند و به همين دليل به نظر نمي رسد که نتايج مورد انتظار را به همراه داشته باشد.
کارشناسان در اين موضوع اتفاق نظر دارند که دولت متولي اصلي فرهنگ عمومي جامعه است و با توجه به بودجه اي که در اختيار دارد ، موظف به هزينه کردن در طرح هاي ارتقاء فرهنگي و ارائه خدمات مرتبط به مردم است.
کارشناسان مي گويند: پيام کوتاه تلفن همراه با توجه به ميزان بالاي مقبوليتي که نزد مشترکان دارد ، تاثير بسيار زيادي در تغيير و تحول فرهنگ عمومي و پيامدهاي غير قابل انکاري در ادبيات ارتباطات اجتماعي کشور داشته است که بي توجهي به آن و کوتاهي در خصوص ساماندهي آثار و پيامدهاي اين ابزار ارتباطي مي تواند خسارات فرهنگي غير قابل جبراني به همراه داشته باشد.
با اين وجود، وزارت ارتباطات به عنوان متولي ارتباطات کشور، طي سه سال اخير صرفا بر افزايش درآمدهاي خود از محل  واگذاري سيم کارت به مردم متمرکز شده و نسبت به آثار و تبعات فرهنگي ناشي از افزايش ضريب نفوذ تلفن همراه بي توجه بوده است.
يک کارشناس شرکت مخابرات ايران در اين باره مي گويد: ” قضاوت درباره آنچه که وزارت ارتباطات انجام داده کار ساده اي نيست و نمي توان اتهام بي توجهي به فرهنگ عمومي را به آن نسبت داد.”
پيشنهاد افزايش تعرفه پيام کوتاه لاتين که به نظر مي رسد بيش از آن که داراي اهداف فرهنگي داشته باشد بيشتر براي وزارتخانه عوايد اقتصادي دارد.
لذا برخورد سلبي با پديد ه ها ممکن است شکل گيري و بروز يک امر را با تاخير مواجه کند اما بي ترديد نمي تواند منجر به انکار يک پديده جديد که براساس ضرورت زندگي اجتماعي شکل مي گيرد، شود.
صاحب نظران ارزيابي مثبتي نسبت به آثار و تبعات اين اقدامات سلبي که باانگيزه مثبت حفظ فرهنگ عمومي صورت گرفت ، ندارند و معتقدند که نتيجه اين قبيل اقدامات ، هرچه باشد، ارتقاء سطح فرهنگ عمومي و سالم سازي فضاي استفاده از ابزارهاي ارتباطي نظير تلفن همراه نيست.
از سوي ديگر برخورد ايجابي و ارايه طرح هاي جايگزين ابتکاري مي تواند بخشي از مشکلات فرهنگي اين نوع سرويس ها را حل کند. 
محمدي ، يک مشترک تلفن همراه با اشاره به نياز جامعه به برنامه اي شبيه طرح کتاپک مي گويد: اين طرح ، اگرچه هنوز هم امتحان خود را پس نداده و نمي توان با صراحت درباره آن نظر داد ، با اين وجود مي تواند يک گزينه مناسب براي دسترسي مشترکان به پيامک هايي باشد که ارزش خواندن و ارسال کردن دارند.
کتاب پيام کوتاه (کتاپک ) عنوان سرويس جديد سايت “نوند” است که کاربران را قادر مي سازد پيامک هاي زيباي خود را به اشتراک بگذارند و همچنين پيامک هاي ديگران را مطالعه کنند.
علاوه بر اين ،در اين سرويس امکان نشانه گذاري (Bookmark ) و ارسال پيامک ها از طريق اينترنت نيز وجود دارد .
 شرکت فناوري اطلاعات و ارتباطات مهان که مجري پروژه نوند است ، با تاکيد بر فراهم آوردن خدمات پيام‌رساني و اطلاع‌رساني اين سايت در سطح گسترده براي تمامي اقشار جامعه ايراني اظهار داشت:اين شرکت درصدد است تا با گسترش کتاب آن لاين پيامک، استفاده از زبان فارسي در تلفن همراه را ترويج کند.
يکي از کاربران مي گويد : يکي از نگراني هاي من درباره استفاده فرزندم از تلفن همراه ، محتواي غيراخلاقي و مخرب برخي پيام هاي کوتاه و عدم دسترسي به پيامک هاي مناسب و آموزنده است که اين بانک پيام کوتاه مي تواند منبع خوبي به شمار بيايد.
فرزانه سيادت نيز که خود را يکي از طرفداران پر و پا قرص پيامک هاي داراي نکات پندآموز و حکيمانه معرفي مي کند در اين باره مي گويد: وجود منبعي براي يافتن پيام هايي با کارکرد مطلوب فرهنگي يک ضرورت است و مي تواند به پيام هاي کوتاهي که بين مردم رد وبدل مي شود، ارزش فرهنگي و اخلاقي بدهد.
در مقابل او و بسياري ديگر از مشترکان تلفن همراه ، طرح افزايش تعرفه پيامک را ، طرحي ناموفق مي دانند که نتيجه آن کاهش تعداد پيام هاي مردم خواهد بود ، نه ترويج استفاده از خط فارسي .
محمدرضا حسيني ، يک شهروند تهراني اجراي اين طرح را عامل موثري براي کاهش انگيزه وي جهت ارسال پيامک به ديگران مي داند و مي گويد: از جايي که نرم افزار پيام رسان مخابرات ، ناقص و غير قابل استفاده است، ترجيح مي دهم ، پيام هاي خود را با همان روال سابق اما در تعداد کمتري براي ديگران ارسال کنم .
سميه عليخاني نيز اين اقدام را ” ترفند پول” مي نامد و مي گويد: اگر جريمه کردن مردم با افزايش تعرفه بتواند به ترويج خط فارسي کمک کند ، بايد به وزارت ارتباطات جايزه داد که چنين معجزه اي کرده است.
او مي افزايد: من تصميم گرفته ام از ابتداي تير ماه با پيام کوتاه قهر کنم و تا امروز حتي يک پيام ک براي کسي نفرستاده ام.
تعداد زيادي از مشترکان  همراه اول در مقابل طرح افزايش تعرفه پيامک لاتين چنين واکنش هايي را  از خود نشان داده اند و اکثر آنها بر اين باورند که ” اين اقدام فرهنگي” نتيجه اي جز نارضايتي مردم در بر نخواهد داشت.
سيمين سرابي ، يک دانشجوي علوم اجتماعي درباره واکنش هاي احتمالي نسبت به اين طرح مي گويد: آنهايي که ارسال پيام کوتاه براي انجام امور روزمره شان ضروري است، احتمالا به مشکلات استفاده از نرم افزار پيام رسان همراه اول تن مي دهند يا هزينه بيشتر در قبض موبايل خود را به جان مي خرند.اما آنچه مسلم است، اجراي يک طرح عمومي براي ارتقاء فرهنگ يا حفظ ارزش ها با روش هاي قهري و تنبيهي نتيجه بخش نبوده و در نهايت با واکنش منفي مردم مواجه خواهد شد.
او معتقد است که اجراي اين طرح، در درازمدت به کاهش تقاضاي سيم کارت همراه اول و سرويس پيامک آن منجر مي شود.
کارشناسان پيش بيني مي کنند ، در صورت متوقف نشدن اين طرح و کاهش نيافتن تعرفه پيامک ، مردم راه حل هاي به اصطلاح زير زميني تازه اي براي کاهش هزينه هاي خود پيدا مي کنند که نتيجه آن به زيان اپراتور اول بوده خواهد بود.
اين در حالي است که برخي متخصصان مخابرات معتقدند ،از لحاظ تکنيکي  يافتن راه حل هاي غير قانوني براي گريز از پرداخت هزينه هاي پيامک ممکن نيست و محتمل ترين واکنش نسبت به اين موضوع کاهش استفاده از اين سرويس خواهد بود.
يک کارشناس مخابرات به وزارت ارتباطات توصيه مي کند؛ براي پرهيز از مواجهه با واکنش منفي مشترکان نسبت به آنچه که اقدام فرهنگي خوانده شد، بايد از روش هاي خاصي مشابه آنچه که شرکت خصوصي مهان به اجرا درآورده استفاده کند تا مردم با علاقه مندي به استقبال آن بروند.
۱۵/۱۴