خودرو در روسیه؛ از تزار تا لادا در بازارهای جهانی! (+تصاویر)

مجله آنلاین موبنا؛ مازیار دانیالی – اگر بخواهیم در رابطه با صنعت خودروی روسیه صحبت کنیم قطعا اولین چیزی که در ذهن مرور می شود محصولاتی زمخت و غیر جذاب است که عده ای این سبک طراحی را الگویی در راستای غلبه بر شرایط اقلیمی روسیه می دانند و گروه دیگر آنرا نشانه عقب افتادگی صنعتی روس ها در این زمینه ارزیابی می کنند اما به هر ترتیب خودرو در روسیه یکی از پویاترین بخش های صنعتی را به خود اختصاص داده که براساس آمار سال ۲۰۱۶ برابر با ۱ درصد کل نیروی کار روسیه در آن مشغول بوده اند.

البته روسیه در سال ۲۰۱۶ رتبه شانزدهمین تولیدکننده خودرو در جهان را با تولید ۱۳۰۳۹۸۹ دستگاه به خود اختصاص داده است و بازهم جالب تر آنکه ۱.۴ درصد کل تولیدات خودروی جهان به روس ها اختصاص دارد.

تولید خودرو در روسیه از نگاه آمار

آمار سال ۲۰۱۸ نیز وضعیت مطلوبی را برای صنعت خودروی روسیه نشان می دهد. شاخص تولید در بازه زمانی ژانویه-اکتبر سال گذشته میلادی رشد ۱۳.۵ را ثبت کرده است و میزان تولید در تمام طول سال ۲۰۱۸ نیز برابر با ۱۴۴۳۴۴۹ دستگاه بوده است.

 خط تولید لادا در روسیه

در سال گذشته میلادی تولید سواری رشد ۱۵.۲ در مقیاس سالانه را با ۱.۲۸۳ میلیون دستگاه به ثبت رسانده است. تولید برندهای خودرویی خارجی نیز در روسیه رشد ۱۵.۴ درصدی را در مقیاس سالانه ثبت و به ۹۵۴.۴ هزار دستگاه رسیده است.

تولید ال سی ویی یا خودروهای تجاری سبک نیز در این مدت رشد ۶.۲ درصدی داشته و برابر با ۱۰۱.۹ هزار دستگاه بوده است.

تولید کامیون شامل انواع سبک و سنگین در بخش تولیدات بومی روسیه کاهش ۰.۲ درصدی را نشان می دهد اما در بخش برندهای خارجی بازهم شاخص تولید رشد ۱۴.۲ درصدی در مقیاس سالانه داشته و برابر با ۲۳.۹ هزار دستگاه بوده است.

در بخش تولید اتوبوس و مینی بوس افزایش ۵ درصدی برابر با ۳۵.۴ هزار دستگاه گزارش شده است. میزان تولید این گروه خودرویی توسط برندهای خارجی در روسیه طی سال ۲۰۱۸ نیز رشد ۲۰.۳ درصدی داشته و به ۱۵.۱ هزار دستگاه رسیده است.

مهمترین برندهای روسی تولیدکننده خودرو

آوتوواز مجموعه ای است که بیشتر آنرا به واسطه شهرت برند لادا می شناسیم. این کمپانی در اواسط دهه شصت میلادی(۱۹۶۶)  با همکاری فیات تاسیس شد و هم اکنون نیز بخش قابل توجهی از سهام آن در مالکیت رنو(فرانسه) قرار دارد. آوتوواز سالانه بیش از ۱ میلیون دستگاه خودرو تولید می کند و مالک یکی از بزرگترین خطوط تولید خودرو در جهان است.

گاز(گورکوفسکی) که سابقه تاسیس آن به ۱۹۲۹ میلادی باز می گردد. گاز حاصل پیمان همکاری با کمپانی فورد است.

کاماز دیگر خودروساز مطرح روس است که فعالیت خود را از سال ۱۹۷۶ میلادی آغاز کرد و به تولید انواع کامیون می پردازد. کاماز بزرگترین تولیدکننده کامیون در روسیه محسوب می شود و در زمینه تولید محصولات نظامی نیز فعالیت دارد.

در مجموع لادا را باید مشهورترین محصول خودرویی روسیه در تمام دوران بدانیم که طی یک دهه گذشته همواره در صدر لیست پرفروش ترین خودروهای بازار این کشور نیز قرار داشته است.

 

پرفروش ترین خودروهای بازار روسیه طی یک دهه گذشته

 

با توجه به سهم بالای فروش کراس اوورها در بازار جهانی، لادا بدنبال ارائه گسترده خانواده اکس رِی به عنوان یک کراس اقتصادی در بازار داخل و خارج است. این محصول مجهز به موتور ۱.۸ لیتری با خروجی ۱۲۲ اسب بخار است.

اکس ری که در تریم های مختلفی ارائه می شود دارای امکاناتی مانند ۲ ایربگ، سیستم ناوبری ماهواره ای، ترمزهای دیسکی برای چرخ عقب، سیستم پایدار الکترونیکی و دستیار حرکت در سربالایی، پاور ویندوز برای درب های جلو و عقب، رینگ های ۱۷ اینچی آلومنیومی، سیستم تهویه هوشمند، سیستم صوتی، پورت یو اس بی، بلوتوث، سوکت برق ۱۲ ولت برای ردیف عقب، سنسور پارک عقب(۴ سنسور)، گرم کن صندلی ردیف جلو، برف پاک کن هوشمند، نورپردازی هوشمند داخل کابین، نمایشگر ۷ اینچی لمسی ویژه تنظیمات سیستم سرگرمی و … است.

گفتنی است که این امکانات بصورت آپشن در تریم های مختلف ارائه می شوند. قیمت پایه برای این خودرو ۱۱۴۰۰ دلار و در بالاترین آپشن به ۱۴ هزار دلار نزدیک می شود.

سفری در زمان؛ تزارها و صنعت خودرو

امپراطوری روسیه سابقه ای طولانی در توسعه ماشین آلات دارد. در اوایل قرن هجدهم میلادی اولین موتور ۲ سیلندر بخار توسط یک مخترع روس ساخته شد و البته خلاقیت های روسی در تولید انواع ماشین منتج به ارائه یکی از اولین نمونه های خودرویی با چرخ ممتد توسط روس ها در سال ۱۸۷۷ شد.

در سال ۱۸۹۶ اولین اتومبیل بنزینی ساخت روسیه ارائه شد.

شاید برایتان جالب باشد که مهندسان و مخترعان روس علاقه زیادی نیز به توسعه وسایل نقلیه الکتریکی داشتند! در سال ۱۸۹۹ یک خودروی الکتریکی با نام کوکو را تولید کردند و کمی بعدتر یک اتوبوس الکتریکی را نیز روانه خیابان های گاتچینا کردند.

کمپانی خودروسازی روسوبالت که در فاصله سال های ۱۸۹۴ ال ۱۹۲۳ به تولید خودرو و هواپیما مشغول بود توانست با یکی از محصولات  خود مقام نهم رالی مونت کارلو ۱۹۱۲ را بدست آورد و البته موفقیت ها ادامه داشت زیرا مقام دوم رالی سن سباستین در ۱۹۱۳ نیز به روسوبالت رسید.

در سال ۱۹۱۵ حدود ۱۰۰۰ وسیله نقلیه موتوری در روسیه تولید و به نقاط مختلف صادر شد. در سال ۱۹۱۶، دولت تزاری ساخت ۶ کارخانه تولید اتومبیل را در مناطق مختلف این کشور آغاز کرد که البته هیچ کدام از این کارخانه ها تا قبل از انقلاب اکتبر تکمیل نشدند.

دوران شوروی

با آغاز دوران سیاسی جدید تغییرات زیادی در صنعت خودروی این کشور شکل گرفت که در واقع زمینه تولد خودروسازان مطرح روس که ابتدای مطلب بدان ها اشاره شد نیز به همین دوران باز می گردد. در این زمان نام روسوبالت به Dartz Prombron تغییر یافت و تولید محصولات بالت با ارائه مدل جدیدی در ۱۹۲۲ ادامه داشت.

پس ازمدتی اولین کامیون فیات ایتالیا وارد روسیه شد و به سرعت به محبوبیت بالایی دست یافت.

علاقه شدید روس ها به این کامیون در نهایت به عقد قرارداد با فیات منتج شد تا محصول مذکور وارد فاز تولید داخلی شود. در فاصله سال های ۱۹۲۴ تا ۱۹۳۱ حدود ۶۰۰۰ دستگاه کامیون اف-۱۵اس توسط روس ها تولید شد.

با افزایش تقاضا برای اتومبیل، در سال ۱۹۲۹ فورد دومین خارجی بود که برای همکاری در صنعت خودروسازی روس ها وارد میدان شد و حاصل این همکاری شکل گیری گاز(گورکوفسکی) بود.

یک سال بعد دومین کارخانه تولید خودرو در مسکو فعال شد و پس ازجنگ جهانی دوم تبدیل به بزرگ ترین خودروساز روس با شهرت جهانی موسکوویچ شد.

با شروع دهه ۶۰ میلادی، موسکوویچ ۴۰۸ به عنوان یک خودروی اقتصادی رونمایی و مخاطبان زیادی را به خود جلب کرد.

یکی دیگر از محصولاتی که به دلیل طراحی ساده و قابلیت تعمیر آسان مورد توجه صنعت خودروی روس ها قرار گرفت فیات ۱۲۴ بود.

توسعه خطوط تولید انواع خودرو بویژه مدل های سنگین با کاربری نظامی کماکان ادامه داشت. اما در این زمان سیاستمداران روس صنعت خودروی روسیه را محدود به تولید محصولات ساده و فاقد طراحی جذاب کردند که در نهایت مانع پیشرفت همزمان با صنعت جهانی خودرو و هماهنگی با تحولات آن شد. این عقب ماندگی براحتی در خودروهایی که توسط روس ها تولید می شد، مشهود بود.

بعد از فروپاشی شوروی

سال های ابتدایی دهه ۹۰ میلادی برای خودروسازان روس دوران بسیار دشواری بود. مجموعه ای از کمپانی های ورشکسته یا در آستانه ورشکستگی که متحمل ضربه سختی از فروپاشی سیاسی در کشور خود شده بودند، کاهش چشمگیر آمار تولید، صادرات و مجموعه ای از مشکلات موجود شرایط را کاملا نامناسب کرده بود.

در این میان برخی کمپانی ها برای نجات از ورشکستگی بدنبال ادغام یا همکاری با شرکای خارجی بودند. برای مثال آوتوواز که از قبل همکاری هایی را با جنرال موتورز داشت، فعالیت های خود را ادامه داد. با بهبود شرایط در اواخر دهه ۹۰، برند روسی اواز فعالیت های صادراتی خوبی را پی گرفت.

در این میان لادا که همواره همکاری نزدیکی با فیات ایتالیا داشت حتی در شرایط بحرانی دهه ۹۰ شاخص صادرات خود را در وضعیت قابل قبولی حفظ کرد. فروش کامیون های کاماز نیز شرایط مناسبی داشت و این برند حتی در سال ۲۰۰۰ موفق به ثبت رکورد فروش ۱۴۸ هزار دستگاه شد.

در این زمان دولت روسیه طرح هایی را ارائه داد تا بتواند سهم تولید بومی از بازار داخلی را کنترل و سهم برندهای خارجی را نیز بین ۲۵ تا ۳۰ درصد حفظ کند. به هرترتیب روسیه همواره یکی از بزرگترین بازارهای مصرف خودرو در جهان بوده که بستر مناسبی را برای فعالیت برندهای داخلی و خارجی فراهمخ کرده است.

دوران کنونی

چالش های سیاسی با غرب و تحریم های اعمالی علیه روسیه، درگیری داخلی با اوکراین و کاهش شاخص برابری روبل با دلار تغییرات اجباری در راهبردهای مرتبط با صنعت خودرو را پیش روی دولتمردان روس قرار داده است تا حمایت های دولتی از این بخش را توسعه دهند. بسته حمایتی ۲۷۵ میلیون دلاری تا نیمه نخست ۲۰۲۰ از جمله این برنامه ها برای صنعت خودرو است.

 

برندهای خارجی 

هیوندای، نیسان، تویوتا، جنرال موتورز، اسکانیا، مان، فورد، کاترپیلار، رنو و کیاموتورز از جمله برندهای خارجی حاضر در بازار روسیه با سابقه تولیدی هستند.

 

پروژه های کوتاه

ماروسیا در سال ۲۰۰۷ تاسیس و اولین سوپر اسپرت تولید روسیه را ارائه کرد. ماروسیا بی۱ دسامبر سال ۲۰۰۸ در مسکو رونمایی شد و سال ۲۰۱۰ اولین نمایشگاه این برند در مسکو افتتاح شد اما در نهایت سال ۲۰۱۴ اعلام ورشکستگی کرد.

 

یو-موبیل یکی دیگر از برندهای خودرویی روس است که عمر کوتاهی داشت. این برند قرار بود محصولات شهری با موتور الکتریکی را روانه بازار کند. در ساال ۲۰۱۰ تاسیس شد و در ادامه تغییراتی در مالکیت آن رخ داد. با آنکه یو-موبیل بطور رسمی اعلام ورشکستگی نکرده است اما عملا هیچ فعالیتی ندارد.

 

 منبع: عصرایران