چرا کاربران اینترنت هزینه مدیریت دولتی را بپردازند؟

همواره این موضوع که قیمت پهنای باند در ایران به مراتب افزون‌تر از کشورهای دیگر است تکرار شده  و مستندات آماری بین‌المللی مختلفی نیز در این خصوص منتشر شده؛ چنان که چندی پیش مرکز پژوهش‌های مجلس نیز با انتشار گزارش تطبیقی اعلام کرد: «قیمت متوسط یک مگابیت در ثانیه پهنای باند اینترنت در یک ماه در ایران بیش از ۱۰برابر ترکیه و ۳۳۰ برابر ژاپن است.»

جالب اینکه در همان گزارش  قیمت یک مگابیت در ثانیه پهنای باند در ایران معادل «درآمد یک ایرانی در ماه» برآورد شده بود. تنها  دلیلی که تاکنون برای بالا بودن غیرمنطقی قیمت پهنای باند اعلام شده  این است که شرکت ارتباطات زیرساخت به عنوان تنها عامل توزیع‌کننده عمده پهنای باند در ایران پهنای باند اینترنت را به چند برابر قیمت خریداری شده از خارج در اختیار شرکت‌های ارایه‌کننده خدمات قرار می‌دهد.

اگر به پاسخ اخیر رضا تقی‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات  هم نگاهی بیاندازید، می‌بینید که  تقی‌پور نیز بالا بودن قیمت پهنای باند و در نهایت اینترنت در ایران را پذیرفته اما در جواب به این سوال که «چرا زیرساخت هر STM1 را  که حدود ۱۴ هزار دلار (تقریبا معادل ۱۴ میلیون تومان) در فجیره می‌خرد با احتساب هزینه‌های جانبی که شامل هزینه انتقال و فیلترینگ می‌شود با این حال ۱۴ میلیون تومان بیشتر می‌فروشد؟ پاسخ قانع‌کنند‌ه‌ای ارایه نمی‌دهد. این در حالی است که بسیاری بر این اعتقادند که بالابودن قیمت و پایین بودن کیفیت اینترنت در ایران معلول اجبارهای مدیریت دولتی  اینترنت است. چنانچه این مدیریت دولتی هزینه‌های سربار و غیرموجه برای کاربران ایجاد کرده و می‌کند.

مهم‌ترین و اولین اجبار مدیریتی موثر در بالا بودن قیمت پهنای باند، غیررقابتی بودن تهیه و تامین و همچنین توزیع کشوری پهنای باند در ایران است که بنا بر ملاحظاتی شرکت زیرساخت تنها متولی دولتی آن به شمار می‌رود و هیچ تامین‌کننده‌ای اجازه خرید و وارد کردن پهنای باند به کشور را ندارد.

حتی چندی پیش در زمان وزارت محمد سلیمانی که یک فراخوان صوری  برای این امر منتشر شد، نتیجه‌ای جز یک جنجال بی‌اثر رسانه‌ای در بر نداشت.

دومین اجبار مدیریتی دولتی هزینه‌های سربار انتقال و فیلترینگ است که طبق اعلام خبرگزاری فارس ۵ میلیون تومان بابت فیلترینگ برای هر اس‌تی‌ام‌وان  و حدود ۱۳ هزار دلار(تقریبا ۱۳ میلیون تومان) برای انتقال در هر اس‌تی‌ام‌وان محاسبه می‌شود.

سومین اجبار مدیریت دولتی، سود شگفت‌آور ۱۴ میلیون تومانی شرکت زیرساخت است که از بابت فروش هر اس‌تی‌ام‌وان به دست می‌آورد.

فارغ از اینکه این اجبارهای مدیریت دولتی که به نظر می‌رسد در پی یک سری ملاحظات به نام امنیتی به وجود آمده تا چه اندازه راهگشا است می‌توان حتی با توجه به همان ملاحظات شرایط رقابتی در بازار پهنای باند کشور به وجود آورد تا هم ادعای دولت برای پیاده‌سازی دولت الکترونیکی به منظور ارایه خدمات الکترونیکی از هر نوعی محقق شود و هم کاربران اینترنت را با قیمت مناسب و معقول استفاده کنند.

ایجاد شرایط رقابتی برای تامین پهنای باند مهم‌ترین اصلی است که می‌تواند غائله بالا بودن قیمت اینترنت در ایران وحتی کیفیت آن را برای همیشه به پایان برساند،تجربه رقابتی کردن بازار تلفن‌همراه ایران نشان داد که می‌توان حتی در بازارهای رقابتی نیز ملاحظات امنیتی، اجتماعی و سیاسی را به اشکال مختلف اعمال کرد هرچند که این شیوه‌ها نیز در نهایت هزینه‌های غیر مستقیمی برای مصرف‌کنندگان در بر دارد اما عملا هزینه اعمال این ملاحظات در شرایط رقابتی به اندازه قابل توجه‌ای کاهش می یابد.

وگرنه این سوال همواره در اذهان وجود خواهد داشت چرا کاربران اینترنت در ایران باید هزینه اجبارهای مدیریت دولتی را بپردازند؟
۱۶۱/