در « حقوق مالکیت » عقب رفته ایم
در این زمینه دکتر محمود عباسی معاون وزیر دادگستری ، رئیس اتحادیه انجمن های علمی گروه حقوق ایرانبه نقد شاخص ایران در حقوق مالکیت در این گزارش بین المللی پرداخت. دکتر محمود عباسی رئیس اتحادیه انجمن های علمی گروه حقوق ایران در رابطه با تنزل شاخص ايران از لحاظ حقوق مالکیت فکری به «قانون» گفت: …
در این زمینه دکتر محمود عباسی معاون وزیر دادگستری ، رئیس اتحادیه انجمن های علمی گروه حقوق ایرانبه نقد شاخص ایران در حقوق مالکیت در این گزارش بین المللی پرداخت.
دکتر محمود عباسی رئیس اتحادیه انجمن های علمی گروه حقوق ایران در رابطه با تنزل شاخص ايران از لحاظ حقوق مالکیت فکری به «قانون» گفت: گزارش شاخص بینالمللی حقوق مالکیت(IPRI)، گزارش سالانهای که از سال ۲۰۰۷ توسط موسسه اتحادیه حقوق مالکیت تهیه میشود، دادههای مربوط به تضمین حقوق مالکیت مادی و معنوی را بین ۷۰ کشور جهان مطالعه و گردآوری کرده است و ویرایش سال ۲۰۱۵ به ۱۲۹ کشور افزایش یافته است. در این شاخص نمرهای از ۰ تا ۱۰ به هر کشور اختصاص داده میشود که نمره ۱۰ نشان دهنده بهترین حالت و بالاترین حد تامین حقوق مالکیت است.
وی تاکید کرد: کشور ایران در سال ۲۰۱۵ با کسب امتیاز کلی ۴ از ۱۰ در رتبه ۱۰۸ در میان ۱۲۹کشور جهان و رتبه ۱۷ در بین ۲۰ کشور منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا جای گرفته است. چنین رتبه و امتیاز پایینی برای ایران باعث شده تا کشور ما در بین ۲۰ درصد پایینی کشورهای جهان قرار گیرد. بالاترین امتیاز متعلق به کشور فنلاند با عدد۳/۸ و پایین ترین امتیاز هم متعلق به کشور میانمار با عدد۵/۲ است.
۱۰ کشور اول رتبه بندی بین المللی حقوق مالکیت
عباسی با تاکید بر اینکه این گزارش این نظریه را تایید میکند که بین توسعهیافتگی و حمایت از حقوق مالکیت کشورها ارتباط مستقیمی وجود دارد؛ به عبارت دیگر، هر جا حمایت از حقوق مالکیت افراد بهتر تامین شود، رفاه اقتصادی بیشتری نیز مشاهده میشود، تصریح کرد: ۱۰ کشور اول که در آن حقوق مالکیت از بیشترین امنیت برخوردار است عبارت است از فنلاند با امتیاز۳/۸ ، نروژ، زلاندنو ۲/۸، لوکزامبورگ، سنگاپور و سوئیس هر کدام با امتیاز۱/۸ ، سوئد و ژاپن با ۸ و کانادا و هلند هر کدام ۹/۷ امتیاز است.
به گفته وی در منطقه آمریکای شمالی، آمریکا با امتیاز۷/۷ پس از آلمان حائز رتبه ۱۷ جهان است.
معاون حقوق بشر و امور بینالملل وزیر دادگستری با بیان اینکه در این شاخص، کشورهای خاورمیانه و آفریقای شمالی به عنوان یک منطقه محاسبه شدهاند، تصریح کرد: بر اساس این ارزیابی قطر با امتیاز۵/۷ رتبه ۱۸ را در بین ۱۲۹ کشور جهان و رتبه اول را در بین ۲۰ کشور مورد مطالعه این منطقه بهدست آورده است و در اين زمينه رتبه ۱۷ با امتیاز ۴ به ایران در این منطقه تعلق دارد.
معیارهای روش شناسی شاخص بین المللی حقوق مالکیت
عباسی با بیان اینکه برای اندازهگیری شاخص کلی حقوق مالکیت، کشورها در سه مولفه «محیط حقوقی و سیاسی»، «حقوق مالکیت فکری» و «حقوق مالکیت فیزیکی» ارزیابی و نمرهدهی میشوند و از تلفیق این سه نماگر، شاخص حقوق مالکیت آنها استخراج می شود، خاطرنشان كرد: مولفه «محیط سیاسی و حقوقی»، درک و بینشی در رابطه با تاثیر چهار مقوله «استقلال سیستم قضایی»، «ثبات سیاسی»، «حاکمیت قانون» و «کنترل فساد» در هر کشور ارائه میدهد و دو مولفه دیگر در این شاخص حقوق مالکیت فیزیکی و فکری، دو شکل از حقوق مالکیت را نشان می دهند که هر دو نقش حیاتی در توسعه اقتصادی هر کشوری را دارا هستند. معاون حقوق بشر و امور بین الملل وزیر دادگستری تاکید کرد: «حقوق مالکیت فیزیکی» سه مولفه «حمایت از حقوق مالکیت فیزیکی»، «ثبت داراییها» و «دسترسی به وام» و «حقوق مالکیت فکری» سه مولفه «حمایت از حقوق مالکیت فکری»، «حمایت از حق اختراع و بهرهبرداری غیرمجاز از آثار دیگران» را در بر میگیرد. مواردی که در این دو مولفه آخر آمدهاند شامل حقوقی که در قوانین به رسمیت شناخته شدهاند و نیز بروندادههای علمی این حقوق در کشورهای مورد مطالعه است. وضعیت کشور ایران در مولفهها بدین صورت است که در مولفه«محیط حقوقی و سیاسی» ایران با امتیاز۳/۳ در جایگاه ۱۰۸ دنیا، در مولفه «حقوق مالکیت فیزیکی» ایران با امتیاز ۴۰۸ در رتبه ۱۰۵ و در مولفه «حقوق مالکیت فکری» با امتیاز۸/۳ در جایگاه ۱۰۶ کشور های دنیا قرار گرفته است. وی ابراز داشت که این گزارش نشان دهنده این امر است که ارتباط عمیقی بین تعریف و تضمین حقوق مالکیت و رفاه جوامع برقرار است و کشورهای ثروتمند عموماً کشورهای پیشگام در زمینه تعریف و تضمین حقوق مالکیتاند. بنابراین اگر جوامع و کشورهای در حال توسعه میخواهند گامی موثر در مسیر توسعه بردارند ضرورت دارد تدابیری اساسی در جهت حمایت از حقوق مالکیت داشته باشند همچنان که در مقدمه این گزارش اشاره شده که: «حال که همبستگی بین حقوق مالکیت و رفاه اقتصادی محرز شده است، تداوم بهبود حقوق مالکیت در همه ابعاد جهانی ضروری به نظر میرسد. حقوق مالکیت ضعیف معمولاً در کشورهای در حال توسعه قابل مشاهده است. از آنجا که شهروندان این کشورها نیاز بیشتری به رشد اقتصادی دارند، حمایت از حقوق مالکیت فیزیکی و فکری بسیار تعیین کننده است.»
عباسي درخاتمه ضمن تصریح این موضوع که احتمال دارد بخشی از رتبه پایین کشورمان ناشی از عدم ارسال دادههای دقیق باشد ،گفت: اما در صورت تصحیح دادهها، تصویر واقعیتری از جایگاه بینالمللی کشور ارائه شود و تا وقت تکمیل این شاخص بتوان از اطلاعات موجود بهره برد تا به دیدی واقعبینانه نسبت به حدود و ثغور مالکیت و آثار آن در کشورهای مختلف دست یافت، اين شاخصها، اطلاعاتی را در اختیار کارشناسان و تصمیمگیران قرار میدهد تا زمینه اصلاحات درست را مهیا كنند و احتمال درستی تصمیمات را افزایش دهند. با این حال مشاهده میشود ممکن است برخی افراد در کشورها ازجمله سیاستمداران با طرد کلی یک شاخص، جامعه را از منافع آن محروم و گاه با تغییرات سطحی و ارائه اطلاعات غیرواقعی و صوری تلاش کنند تا اوضاع را بهتر از آنچه هست نشان دهند. آنچه اهمیت دارد این است که اصلاحات صورت گرفته در عمل به افزایش رفاه جامعه منجر شود و ارقام روی کاغذ متفاوت از متن جامعه نباشد.
۱۷۹/