شکاف دیجیتالی شهر و روستا با دفاتر ICT از بین می‌رود؟

به گزارش خبرنگار فن‌آوری اطلاعات خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، سازمان‌های مهم بین‌المللی مانند یونسکو، اتحادیه‌ی جهانی ارتباطات راه دور، UNDP و بانک جهانی از جمله سازمان‌هایی هستند که برنامه‌های بسیاری را برای توسعه‌ی ICT در مناطق محروم و به ویژه کمک به روستاها و مناطق دور افتاده دنبال می‌کنند.
به گفته کارشناسان این سازمان‌ها معمولا با مطالعه‌ی چالش‌های جهان در جهت رفع آن‌ها به ویژه در زمینه‌ی فقر زدایی، رفع تبعیض، ایجاد شرایط آموزش ارزان و ساده، مبارزه با بیماری‌های فراگیر و اخیرا توسعه‌ی ICT در مناطق محروم مانند روستاها تلاش می‌کنند.
به طوریکه در ماه مارس ۲۰۰۱ شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد ارائه‌ی یک طرح ضربتی در زمینه‌ی ICT را از دبیرخانه‌ی عمومی سازمان ملل درخواست کرد که متناسب با اهمیت واقعی مبارزه‌ی جهانی برای رفع شکاف دیجیتال باشد.
اهداف این طرح در واقع همان اهداف کلی سازمان ملل است، اما به طور خاص اهداف این طرح را شامل ایجاد دسترسی آسان و کم هزینه به شبکه‌های اطلاع رسانی (به طور عمده اینترنت)، تولید و تقسیم اطلاعات به وسیله‌ی ICT در میان کشورهای در حال توسعه است.
تلاش‌هایی برای فراهم آوردن سرمایه و زمینه‌های لازم برای توسعه‌ی ICT صورت می‌گیرد و در این جهت سعی می‌شود با نشان دادن توسعه‌ی ICT به عنوان راه حلی برای بسیاری از مشکلات اقتصادی و اجتماعی کشورها، دولت‌ها را ترغیب به حمایت از این طرح کنند.
در این راستا سمینارهای متعددی در سطوح عالی سیاسی تشکیل شده که سعی در بالا بردن آگاهی رهبران و سیاستگذاران دولت‌ها در زمینه‌ی اهمیت توسعه‌ی ICT دارند، همچنین ایجاد همسویی در سرمایه گذاری غیر دولتی در چارچوب فعالیت‌های این طرح قرار دارد که این امر به منظور کارایی موثرتر سرمایه برای پیشبرد توسعه صورت می‌گیرد و به این منظور این طرح قصد ایجاد ارتباطی فعال بین سرمایه گذاران در این زمینه را دارد.
در ایران هم همایشهای کاربرد فن‌آوری اطلاعات در روستا برگزار شده و اقداماتی در حال انجام است؛ ایران اعلامیه‌ی اصول جامعه‌ی اطلاعاتی را در اجلاس ژنو امضاء کرده و عملا متعهد شده تا در ساختار جامعه‌ی اطلاعاتی جهان تاثیر گذار باشد و در این خصوص وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برنامه‌هایی را برای توسعه‌ی ICT در روستاها مد نظر دارد.
قرار بود تا پایان سال ۱۳۸۴ حداقل امکان لازم برای برقراری کاربردهای ICT در روستاها را در ۱۰ هزار روستا برقرار شود و در این خصوص اعتبار لازم پیش و در مرحله‌ی بعد و تا پایان برنامه‌ی توسعه‌ی چهارم تا ۲۰ هزار روستا از خدمات ICT بهره مند شوند.
طبق آخرین آمار تعداد روستاهای دارای ارتباطات مخابراتی از شهریورماه سال ۸۴ تا تیرماه سال جاری از ۴۵ هزار و ۲۳۴ روستا به ۵۳ هزار و ۸۵۸ روستا افزایش داشته است. همین مدت روستاهای مجهز به دفاتر فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) از ۹۶۳ روستا به ۸ هزار و۷۰۰ روستا افزایش است.
طبق اعلام، توسعه شبکه ارتباطات روستایی که در زمره زرین‌ترین بخش‌های عملکرد مجموعه مخابرات ایران بوده در راستای تحقق شعار حمایت از اقشار مستضعف و محروم جامعه به عنوان یکی از محوری‌ترین شعارهای انقلاب اسلامی صورت پذیرفته و سرمایه‌گذاری در این بخش کمترین بازده اقتصادی را به دنبال نداشته است.
توسعه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات، ضرورت اجتناب‌ناپذیر در توسعه و ارتقای سطح فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در جوامع شهری و روستایی به شمار می‌رود و با توجه به راه‌اندازی بیش از ۸۷۰۰ دفتر خدمات ارتباطی در روستاهای کشور وزارت ارتباطات به عنوان متولی این طرح ملی درصدد برآمد با مشارکت و مساعدت سایر وزارتخانه‌ها و همچنین سازمان‌ها و نهادهای ذی‌ربط، همایش دو روزه‌ای به منظور معرفی دفاتر ICT روستایی و کارکردها و خدمات آن برگزار کند.
اما در برنامه چهارم توسعه نگاهی به بحث‌های مقایسه‌ای ایران در بحث ارتباطات، اهداف جهانی را مدنظر داشتند که براساس اهداف تعریف شده، بحث ارتباطات روستاها و برقراری ارتباطات جزو تعاریف مهم مطرح شده بود. تجهیزات پستی و پست‌بانکی کارگزار آموزش دیده خدمات ارتباطاتی و فن‌آوری اطلاعات، خدمات پستی و پست بانکی از جمله امکانات و تجهیزات موجود در دفاتر عنوان شده است.
به گفته مدیر عامل شرکت مخابرات ایران تمام دفاتر ICT سودده هستند و موضوع مهم در این زمینه این است که وقتی می‌خواهیم ICT را به روستا ببریم باید جایی باشد که در روستا برای مردم ملموس باشد.
حداقل هزینه سرمایه‌ای یک دفتر ICT روستایی به طور متوسط ۱۰ میلیون تومان و هزینه‌های جاری ماهانه آن‌ ۶۵۰ هزار تومان است. و طبق آنچه در همایش کاربرد فن‌آوری اطلاعات در روستا عنوتان شده ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار ساعت در سال ارتباط اینترنت در روستاها داشتیم.
در هر حال عمده‌ترین اهداف ICT روستایی ارائه خدمات ارتباطی و اطلاعاتی به صورت یکپارچه و مجتمع به روستاییان، ارائه خدمات بانکی به صورت سنتی و الکترونیکی در محل روستاها به روستاییان، ایجاد بستری برای ایجاد توسعه خدمات الکترونیکی به صورت پیشخوان خدمات در روستا، افزایش دسترسی خدمات روستاییان به شبکه جهانی اینترنت به منظور استفاده از توانمندی‌های فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات و ارائه فضا و امکانات ارتباطی و اطلاعاتی مورد نیاز به سایر سازمان‌های فعال در روستا اعلام شده است.
افزایش کیفیت خدمات به روستاها، به روز بودن خدمات و دسترسی ۲۴ ساعته روستا به خدمات، افزایش پاسخگویی دولت در مقابل روستاییان، تمرکز خدمت بر نیازهای ساکنان روستاها و امکان سفارشی‌سازی و ارائه خدمات از جمله مزایای ICT برای روستا برشمرده شده و باید دید این موضوع تا چه حد در کشوری مانند ایران به تحقق پیوسته است.