جرايم رايانه اي

جرائم رايانه اي
رضا جوالچي : ويژگي برجسته فناوري اطلاعات، تاثيري است که بر تکامل فناوري ارتباطات راه دور گذاشته و خواهد گذاشت. ارتباطات کلاسيک همچون انتقال صداي انسان، جاي خود را به مقادير وسيعي از داده ها، صوت، متن، موزيک، تصاوير ثابت و متحرک داده است. اين تبادل و تکامل نه تنها بين انسان ها بلکه مابين انسان ها و رايانه ها و همچنين بين خود رايانه ها نيز وجود دارد. استفاده وسيع از پست الکترونيک و دستيابي به اطلاعات از طريق وب سايت هاي متعدد در اينترنت نمونه هايي از اين پيشرفت هاست که جامعه را به طور پيچيده اي دگرگون ساخته اند.سهولت در دسترسي و جست وجوي اطلاعات موجود در سيستم هاي رايانه اي توام با امکانات عملي نامحدود در مبادله و توزيع اطلاعات، بدون توجه به فواصل جغرافيايي، منجر به رشد سرسام آور مقدار اطلاعات موجود در آگاهي که مي توان از آن به دست آورد، شده است.اين اطلاعات موجب افزايش تغييرات اجتماعي و اقتصادي پيش بيني نشده شده است اما پيشرفت هاي مذکور جنبه خطرناکي نيز دارد که پيدايش انواع جرائم و همچنين بهره برداري از فناوري جديد در ارتکاب جرائم بخشي از آن به شمار مي رود. به علاوه عواقب و پيامدهاي رفتار مجرمانه مي تواند خيلي بيشتر از قبل و دور از تصور باشد زيرا محدوديت هاي جغرافيايي يا مرزهاي ملي آن را محدود نمي کنند. فناوري جديد مفاهيم قانوني موجود را دچار چالش هايي ساخته است. اطلاعات و ارتباطات راه دور به راحت ترين وجه در جهان جريان پيدا کرده و مرزها ديگر موانعي بر سر اين جريان به شمار نمي روند. جنايتکاران غالباً در مکان هايي به غير از جا هايي که آثار و نتايج اعمال آنها ظاهر مي شود، قرار دارند. سوءاستفاده گسترده مجرمين به ويژه گروه هاي جنايتکار سازمان نيافته از فناوري اطلاعات سبب شده است که سياستگذاران جنايي اغلب کشورهاي جهان با استفاده از ابزارهاي سياست جنايي درصدد مقابله با آنها برآيند. تصويب کنوانسيون جرائم رايانه اي در اواخر سال ۲۰۰۱ و امضاي آن توسط ۳۰ کشور پيشرفته، تصويب قوانين مبارزه با اين جرائم توسط قانونگذاران داخلي و تشکيل واحدهاي مبارزه با آن در سازمان پليس بيشتر کشورهاي پيشرفته و تجهيز آنها به جديدترين سخت افزارها و نرم افزارهاي کشف اينگونه جرائم و جذب و به کارگيري بهترين متخصصان در واحدهاي مذکور، بخشي از اقدامات مقابله اي را تشکيل مي دهد. تاکنون تعريف هاي گوناگوني از جرم رايانه اي از سوي سازمان ها، متخصصان و برخي قوانين ارائه شده که وجود تفاوت در آنها بيانگر ابهامات موجود در ماهيت و تعريف اين جرائم است. جرم رايانه اي يا جرم در فضاي مجازي (ساير جرائم) داراي دو معني و مفهوم است. در تعريف مضيق، جرم رايانه اي صرفاً عبارت از جرائمي است که در فضاي سايبر رخ مي دهد. از اين نظر جرائمي مثل هرزه نگاري، افترا، آزار و اذيت، سوءاستفاده از پست الکترونيک و ساير جرائمي که در آنها رايانه به عنوان ابزار و وسيله ارتکاب جرم به کار گرفته مي شود، در زمره جرم رايانه اي قرار نمي گيرند.
در تعريف موسع از جرم رايانه اي هر فعل و ترک فعلي که در اينترنت يا از طريق آن يا با اينترنت يا از طريق اتصال به اينترنت، چه به طور مستقيم يا غيرمستقيم رخ مي دهد و قانون آن را ممنوع کرده و براي آن مجازات در نظر گرفته شده است جرم رايانه اي ناميده مي شود.