موبنا – حدود ۲۰ سال پیش با بازنشستگی هواپیمای کنکورد، دوران سفرهای هوایی مسافری فراصوت نیز به پایان رسید. اما اکنون برخی شرکت های هواپیماسازی و خطوط هوایی در تلاش هستند تا بار دیگر رویای سفرهای فوق سریع هوایی را به واقعیت تبدیل کنند.
در همین راستا، سرمایه گذاری هایی برای ساخت جت های مسافری فراصوت بهتر، پاک‌تر و مقرون به صرفه‌تر انجام شده و شرکت های هواپیماسازی و خطوط هوایی امید دارند که تا سال ۲۰۲۹ آغاز پروازهای فوق سریع مسافری را آغاز کنند.
عصر سفرهای هوایی تجاری فراصوت در سال ۱۹۷۳ با نخستین پرواز از فراز اقیانوس اطلس با هواپیمای مشهور کنکورد آغاز شد.
این جت مسافری پرسرعت حاصل همکاری شرکت اروسپاسیال و شرکت هواپیماسازی بریتانیا بود و توانایی پرواز با سرعت ۲۱۷۹ کیلومتر بر ساعت یا دو برابر سرعت صوت را داشت.
نخستین پرواز مسافری در ۲۱ ژانویه ۱۹۷۶ انجام شد، زمانی که شرکت بریتیش ایرویز با هواپیمای کنکورد از لندن به بحرین پرواز کرد. این سفر چهار ساعت طول کشید که دو و نیم ساعت سریع‌تر از پرواز با جت های مسافری فرو صوت بود.
شرکت ایر فرانس در همان روز استفاده از هواپیمای کنکورد را آغاز کرد و سفر از پاریس به ریو دو ژانیرو از طریق داکار، سنگال را انجام داد.
موفقیت اولیه کنکورد موجب شد تا بریتیش ایرویز و ایر فرانس، تنها اپراتورهای این جت مسافری فراصوت که هر کدام هفت فروند در اختیار داشتند، مسیرهای پروازی بیشتری مانند پاریس به نیویورک و لندن به واشنگتن را در برنامه کاری خود اضافه کنند.
با این وجود، پر هزینه بودن و بیش از حد پر سر و صدا بودن هواپیمای کنکورد با گذشت زمان ثابت شد. سقوطی مرگبار در سال ۲۰۰۰ نیز روند بازنشستگی این هواپیما را تسریع کرد. کنکورد در سال ۲۰۰۳ و پس از ۲۷ سال ارائه خدمت تجاری برای همیشه راهی آشیانه شد.
از زمان کنار رفتن کنکورد، صنعت هوانوردی شاهد حضور هیچ جت مسافری فراصوت دیگری نبوده است زیرا تولیدکنندگان همچنان در تلاش برای حل کردن چالش هایی مانند کارایی، هزینه، و سرو صدا هستند که پیش روی این قبیل هواپیماها قرار دارند.
با این وجود، شرکت های مختلف در سراسر جهان در حال توسعه نمونه هایی از هواپیماهای مسافری فراصوت هستند و اداره هوانوردی فدرال آمریکا نیز حمایت خود را از معرفی دوباره سفرهای فراصوت در این کشور به شرط رعایت پارامترهای ایمنی اعلام کرده است.
استارت آپ ونوس ارواسپیس مستقر در تگزاس یکی از جدیدترین تولیدکنندگانی است که از طرح خود برای معرفی یک جت مسافری فراصوت جدید رونمایی کرده است. این شرکت امید دارد حتی پروازهای ابرصوت و رسیدن به سرعت ۹ ماخ را نیز محقق کند که به معنای پرواز هواپیما با سرعتی نه برابر سرعت صوت است.
به گفته ونوس ارواسپیس، جت فراصوت این شرکت دو شهر روی سیاره زمین را با پروازی در امتداد لبه فضا در یک ساعت یا کمتر به هم متصل خواهد کرد.
جت مسافری ارواسپیس که با نام مستعار “هواپیمای فضایی” شناخته می شود، ظرفیت حمل تنها ۱۲ مسافر را خواهد داشت و از پیشرانه های راکت بدون انتشار گازهای گلخانه ای نیرو می گیرد.
شرکت های دیگری نیز امید دارند وارد بازار جت های مسافری فراصوت شوند. شرکت حمل و نقل فضایی چین که به نام پکن لینگ کونگ تیانشینگ نیز شناخته می شود، در حال توسعه یک هواپیمای ۱۲ نفره است که می تواند با سرعت ۷۰۰۰ کیلومتر بر ساعت پرواز کرده و فاصله بین نیویورک و پکن را در یک ساعت طی کند.
این طرح مفهومی از جتی فوق پر سرعت که قرار است در سال ۲۰۲۳ پرواز آزمایشی خود را انجام دهد، نخستین محصول شرکت نیست. لینگ کانگ تیانشینگ در حال توسعه راکت هایی با قابلیت استفاده دوباره است که پایه و اساس هواپیمای فضایی تجاری آینده شرکت را شکل می دهد.
ناسا و لاکهید مارتین نیز برای توسعه هواپیمای فراصوت اکس-۵۹ همکاری می کنند که بخشی از ماموریت کوئست (Quesst) است. اگرچه این یک طرح مفهومی مسافری نیست، اما جت فراصوت اکس-۵۹ در به حداقل رساندن بوم های صوتی بر فراز خشکی کمک می کند.
این به هواپیماهای تجاری فراصوت آینده اجازه خواهد داد تا سریع‌تر از سرعت صوت بر فراز مناطق پر جمعیت پرواز کنند، که هواپیمای کنکورد مجاز به انجام آن نبود.
شرکت لاکهید مارتین نیز ساخت یک هواپیمای تجاری فوق سریع ۴۰ نفره را برنامه ریزی کرده است که به نام Quiet Supersonic Technology Airliner شناخته می شود. این هواپیما قرار است با سرعت ۱.۸ ماخ یا حدود ۲۲۲۰ کیلومتر بر ساعت پرواز کند.
در همین حال، آژانس کاوش های هوافضای ژاپن، سازمان فضایی ملی این کشور، در حال توسعه یک جت فراصوت بدون نامی مشخص است که توانایی حمل ۵۰ مسافر را خواهد داشت و دارای بوم صوتی ۵۰ درصد کوچک‌تر از هواپیمای کنکورد خواهد بود.
آژانس کاوش های هوافضای ژاپن با همکاری صنایع سنگین میتسوبیشی، صنایع سنگین کاواساکی و سوبارو در حال توسعه این هواپیما است. همچنین، این سازمان در پروژه اکس-۵۹ کوئست با ناسا همکاری می کند تا بوم صوتی جت فراصوت خود را کاهش دهد.
شرکت آمریکایی اگزوسونیک (Exosonic) نیز در حال توسعه یک هواپیمای مسافری فراصوت کم صدا با بوم صوتی کم است. این جت ۷۰ نفره قرار است با سرعت ۱.۸ ماخ پرواز کند و هزینه بلیت آن تقریبا مشابه با بلیت کلاس تجاری هواپیماهای فعلی عنوان شده است.
در سال ۲۰۲۰، اگزوسونیک برای ساخت یک هواپیمای فراصوت که بتواند به عنوان ایر فورس وان – هواپیمای ویژه رئیس جمهور آمریکا – آینده خدمت کند، از نیروی هوایی آمریکا کمک مالی دریافت کرد.
هواپیمایی فراصوت با بوم صوتی کم، تصمیم گیرندگان و تیم های کلیدی دولت آمریکا را قادر خواهد کرد تا در نیمی از زمانی که اکنون طول می کشد به سراسر جهان سفر کنند.
شرکت EON Aerospace متعلق به پرایون ردی میلیاردر آفریقای جنوبی، نیز یکی دیگر از شرکت هایی است که برای تولید هواپیمای مسافری فراصوت تلاش می کند. پروژه این شرکت به نام EON nxt-01 یک جت فراصوت دوستدار محیط زیست است.
هواپیمای EON nxt-01 با سرعت ۱.۹ ماخ پرواز خواهد کرد و می تواند ۸۸ مسافر را حمل کند. هدف این است که EON nxt-01 با سوخت جت پایدار و بدون انتشار گازهای گلخانه ای پرواز کند. شرکت EON Aerospace امید دارد جت فراصوت خود را در سال ۲۰۲۹ عملیاتی کند.
شرکت بوم سوپرسانیک مستقر در کلرادو، پروژه “اورچر” (Overture) را معرفی کرده و تنها استارت آپی است که برای محصول خود سفارش ثبت کرده است.
شرکت یونایتد ایرلاینز ۱۵ فروند هواپیمای فراصوت اورچر را در معامله ای به ارزش ۳ میلیارد دلار خریداری کرده است. این جت مسافری قرار است در سال ۲۰۲۹ پروازهای تجاری خود را آغاز کند.
این جت فراصوت ۲۰۰ میلیون دلاری با سرعت ۱.۷ ماخ پرواز خواهد کرد و شهرهایی مانند نیوآرک، نیوجرسی، و فرانکفورت در آلمان را در چهار ساعت به هم متصل خواهد کرد. یونایتد ایرلاینز تخمین می زند که ۶۵ تا ۸۸ مسافر را در یک کابین کلاس تجاری حمل کند.
شرکت ژاپن ایرلاینز نیز ۱۰ میلیون دلار در پروژه هواپیمای بوم سوپرسانیک سرمایه گذاری کرده است که بخشی از پیش سفارش ۲۰ فروند هواپیمای اورچر است. این شرکت قصد دارد ۴۵ تا ۵۵ مسافر را در یک کابین کلاس تجاری حمل کند.
اگر طرح یونایتد ایرلاینز در مسیر خود باقی بماند، به نخستین شرکت از زمان هواپیمای کنکورد تبدیل خواهد شد که با یک هواپیمای فراصوت خدمات مسافری برنامه ریزی شده منظم را ارائه می کند.
منبع: عصرایران