گرمای بیش از حد کارت گرافیک؛ از دلایل تا چگونگی کاهش دمای آن

موبنا؛ محمدمهدی حیدرپور – آیا نگران گرمایی بیش از حد معمول هستید که از واحد پردازش گرافیکی (GPU) یا کارت گرافیک رایانه‌تان سرچشمه می گیرد؟ اگر این گونه است، حق دارید که نگران باشید. گرمای بیش از حد کارت گرافیک می تواند نه تنها به هسته های خود این قطعه سخت افزاری بلکه به دیگر قطعات رایانه آسیب وارد کند.

کارت گرافیک یکی از گران‌ترین قطعات رایانه محسوب می شود، از این رو هیچ‌کس دوست ندارد قطعات گران قیمت دستگاهش به واسطه گرمای بیش از حد آسیب ببیند. در نتیجه، نظارت بر دمای کارت گرافیک امری ضروری است.

برای آگاهی از حداکثر دمایی که کارت گرافیک شما می تواند تحمل کند می توانید به وب سایت شرکت سازنده آن مراجعه کنید. برای افزایش طول عمر، دمای کارت گرافیک خود را همواره اندکی کمتر از مقدار حداکثری توصیه شده نگه دارید.

چه میزان دما برای کارت گرافیک خیلی داغ محسوب می شود؟

کارت های گرافیک برای تحمل دماهای بالا طراحی شده اند زیرا به طور مداوم زیر بارهای کاری سنگین قرار دارند که موجب تولید گرمای بیشتر می شود. این که کارت گرافیک دستگاه شما توانایی تحمل چه میزان دمایی را دارد به شرکت سازنده، کیفیت و کمیت خمیر حرارتی (سیلیکون)، جریان هوا و سن کارت گرافیک شما بستگی دارد.

به طور کلی، دماهای زیر ۶۰ درجه سلسیوس برای کارت گرافیک کاملا ایمن است. در شرایطی که دمای بین ۶۰ تا ۹۰ درجه سلسیوس ضرری ندارد اما باید اقدامات خنک کننده بیشتر را در نظر گرفت. در دماهای بیش از ۱۰۰ درجه سلسیوس، خطر آسیب سخت افزاری زیاد است.

اگر کارت گرافیک شما خیلی قدیمی است، خمیر حرارتی خشک شده است، یا جریان هوای کافی وجود ندارد، تجربه دماهای بیش از ۸۰ درجه سلسیوس برای آن ایمن نیست.

دلایل گرم شدن بیش از حد کارت گرافیک

موارد زیر از دلایل اصلی گرم شدن بیش از حد کارت گرافیک هستند:

بار کاری بیش از حد روی کارت گرافیک: نخستین نشانگر گرمای بیش از حد، میزان بار پردازشی است که روی کارت گرافیک خود وارد می کنید. به طور کلی، هرچه بار کاری روی کارت گرافیک بیشتر باشد، گرمای بیشتری توسط آن تولید می شود.

تمیز نکردن کارت گرافیک: انباشت گرد و غبار، خاک، و پرز روی کارت گرافیک دومین دلیل شایع گرم شدن بیش از حد این قطعه سخت افزاری است. اگر عادت نداشته باشید کارت گرافیک خود را به طور منظم تمیز کنید، احتمال این که گرم شدن بیش از حد در نتیجه این شرایط باشد، وجود دارد.

جریان هوای ناکافی: با قرار دادن کارت گرافیک به سمت یک مانع جریان هوایی که می تواند به از بین بردن حرارت اضافه دستگاه کمک کند را مسدود می کنید. جریان هوای ناکافی می تواند از خنک شدن مناسب کارت گرافیک جلوگیری کند.

خمیر حرارتی فرسوده: خمیر حرارتی با کیفیت بالا انتقال گرما از کارت گرافیک را بهبود می بخشد که موجب عملکرد موثرتر هیت سینک ها می شود. با گذشت زمان، خمیر حرارتی خشک شده و مانع از انتقال گرما به خارج از سیستم می شود. گرمای انباشته شده موجب گرم شدن بیش از حد کارت گرافیک می شود.

نشانه های گرم شدن بیش از حد کارت گرافیک

صدای زیاد فن، تغییرات در صفحه نمایش، و مواجهه با خطاهای مرتبط با گرافیک برخی از نشانه های افزایش بیش از حد دمای کارت گرافیک هستند اما مواردی مشابه ممکن است به واسطه معیوب بودن کارت گرافیک یا بسیار قدیمی بودن آن نیز ظاهر شوند.

از این رو، باید دمای کارت گرافیک را از طریق نرم افزاری اختصاصی بررسی کنید تا مطئن شوید که گرمای بیش از حد موجب بروز این نشانه ها شده است.

در ادامه برخی از نشانه های گرم شدن بیش از حد کارت گرافیک ارائه شده اند:

صدای فن: یکی از نخستین نشانه های گرم شدن بیش از حد کارت گرافیک سرعت بسیار زیاد فن است که تلاش می کند گرمای اضافی را دفع کند. صدای بلند فن ها نشان می دهد که در دفع گرما به خوبی عمل نمی کنند که به معنای اعمال فشار روی فن ها به واسطه گرم شدن بیش از حد کارت گرافیک است.

تغییرات صفحه نمایش: اگر کاشی های قرمز رنگ یا اشکالات عجیب دیگر را روی صفحه نمایش خود مشاهده می کنید، این می تواند نشانه ای از بروز مشکل در کارت گرافیک باشد.

خطاها حین انجام بازی: اگر هنگام انجام بازی هایی با گرافیک بالا خطاهای مربوط به کارت گرافیک را مشاهده می کنید یا زمانی که بازی را آغاز می کنید با تاخیر، نقص یا کرش مواجه می شوید، می توانید با خیال راحت فرض کنید که کارت گرافیک دستگاه شما زیر فشار قرار دارد.

از دیگر نشانه های گرم شدن بیش از حد کارت گرافیک می توان به خطاهای صفحه آبی، خطاهای رایانه، و خاموش شدن ناگهانی زیر بار کاری زیاد اشاره کرد.

روش های مختلف برای خنک کردن کارت گرافیک

اگر گرم شدن بیش از حد کارت گرافیک موجب ایجاد مشکل برای شما شده است، می توانید موارد زیر را برای کاهش دمای آن مد نظر قرار دهید:

تمیز کردن فن های کارت گرافیک: پاکسازی درست فن های کارت گرافیک بدون این که گرد و غبار و پرز روی آنها باقی بماند در دفع کارآمدتر گرما نقش دارد. برای این کار می توانید از کمپرسور هوا استفاده کنید یا پاکسازی پره های فن با پد الکلی را مد نظر قرار دهید. پیش از نصب مجدد کارت گرافیک روی رایانه از خشک بودن کامل آن اطمینان حاصل کنید.

غیرفعال کردن اورکلاک: هرچه سرعت کلاک هسته های کارت گرافیک بیشتر باشد، گرمای بیشتری تولید می شود. از این رو، اگر کارت گرافیک خود را اُورکلاک کرده اید، بازگشت به سرعت کلاک عادی را مد نظر قرار دهید. اگر کارت گرافیک همچنان بیش از حد گرم می شود، آندرکلاک تنظیمات را برای بررسی این که مشکل حل می شود یا خیر انجام دهید.

بررسی سخت افزار: فن های کارت گرافیک را به خوبی بررسی کنید تا از این که آسیب ندیده اند، اطمینان حاصل شود، اگرچه این مورد بسیار نادر است. اگر فن ها فرسوده شده اند، آنها را با فن های جدید جایگزین کنید تا مشکل گرم شدن بیش از حد برطرف شود.

بهبود جریان هوا: آیا مکان رایانه خود را به تازگی تغییر داده و پس از آن با مشکل گرم شدن بیش از حد مواجه شده اید؟ در این شرایط اطمینان حاصل کنید که کارت گرافیک جریان هوای کافی برای تنفس خوب را دریافت می کند.

جایگزینی خمیر حرارتی: خمیر حرارتی طی چند ماه فرسوده نمی شود و با توجه به کیفیت خمیر کارت گرافیک شما، می تواند تا ۱۰ سال نیز دوام بیاورد. جایگزینی خمیر حرارتی هر سه سال یک بار برای کارایی بهتر مفید خواهد بود اما توجه داشته باشید جایگزینی خمیر حرارتی کارت گرافیک چندان آسان نیست.

محدود کردن بار کاری بیش از حد کارت گرافیک: کارت های گرافیک زیر بار کاری زیاد به تولید گرمای بیشتر تمایل دارند، از این رو برای پیشگیری از اعمال فشار بیش از حد بر کارت گرافیک وظایفی که این قطعه را به شدت درگیر می کنند را به طور همزمان انجام ندهید. بار کاری بیش از حد نه تنها می تواند موجب گرم شدن بیش از حد کارت گرفیک شود، بلکه می تواند به فن ها و دیگر قطعات آن آسیب برساند.

روش هایی که در بالا به آنها اشاره شد به دفع گرما از کارت گرافیک بیش از حد گرم شده کمک می کنند. اما اگر آن گونه که انتظار دارید موثر نیستند، می توانید افزودن فن های بیشتر به کیس رایانه خود را مد نظر قرار دهید. افزودن فن های بیشتر به بهبود جریان هوا و خروج گرما از سیستم کمک می کند که می تواند به کاهش دمای کارت گرافیک کمک کند.

افزون بر این، اگر از نظر بودجه با مشکل مواجه نیستید می توانید استفاده از سیستم های خنک کننده مایع را برای کارت گرافیک خود مد نظر قرار دهید. ترکیب خنک کننده های مایع با خنک کننده های بادی در رایانه می تواند به میزان قابل توجهی دمای کارت گرافیک را کاهش دهد.

آیا درایورهای قدیمی کارت گرافیک می توانند موجب گرم شدن بیش از حد کارت گرافیک شوند؟

درایورهای قدیمی کارت گرافیک می توانند عملکرد سخت افزاری بهینه را محدود کنند. این می تواند موجب بار کاری بیش از حد شود حتی در زمانی که کارت گرافیک زیر فشار بیش از حد قرار ندارد. از این رو، بروزرسانی درایور می تواند به عملکرد بهینه کارت گرافیک و کاهش گرمایی که تولید می کند، کمک کند.

 منبع: عصرایران