مرگ ۱۲۰ هزار نفر و گردش امواج به دور زمین! (+عکس)

کاپیتان این کشتی در یادداشت خود نوشته بود: انفجارها به اندازه ای شدید هستند که پرده گوش بیش از نیمی از خدمه من پاره شد. در این لحظات آخرین به همسر عزیزم فکر می کنم.

موبنا؛ مازیار دانیالی – اوت سال ۱۸۸۳ حوالی ساعت ۱۰:۰۲ صبح به وقت محلی صدایی وحشتناک از جزیره کراکاتوآ – بین جزایر سوماترا و جاوه در کشور اندونزی – به گوش رسید. در کمال ناباوری این صدا ۱۳۰۰ مایل دورتر در جزایر نیکوبار و آندامان و همچنین ۲۰۰۰ مایل دورتر در گینه نو و غرب استرالیا نیز شنیده شد!

به گفته شماری از مردم ساکن مناطق اطراف، اصوات عجیب و غریبی مشابه شلیک گلوله تولید شده بود. شاید تعجب کنید اما این اصوات توانستند به ۳۰۰۰ مایل آن طرف تر یعنی جزیره رودریگز جمهوری موریس هم برسند. سپس، امواج صدا، شروع کردند به چرخیدن دور کره زمین!

در مجموع مردم بیش از ۵۰ موقعیت جغرافیایی مختلف بلندترین صدای تولید شده در تمام طول تاریخ را شنیدند یعنی یک سیزدهم کره زمین. برای آن که بتوانیم به درک بهتری از این وضعیت دیوانه کننده برسیم، کافی است بدانیم که از منبع تولید صدا تا جزیره رودریگز ۴۸۰۰ کیلومتر فاصله وجود داشته و این در حالی است که فاصله میان رشت تا بندرعباس حدودا ۱۵۰۰ کیلومتر است؛ اگر آن صدا در ایران اتفاق می افتاد، نه تنها همه ایرانی ها در همه جای کشور آن را می شنیدند،بلکه صدا، تا چند کشور آن سوتر نیز می رفت!

حال به فاصله میان بوستون تا نیویورک فکر کنید. شخصی که ساکن بوستون است ادعا می کند صدایی از نیویورک را شنیده است. غیر قابل باور است، نه؟ برای شبیه سازی شدت صدای به گوش رسیده از جزیره کراکاتوآ، باید فاصله بین حضور در بوستون آمریکا و شنیدن صدایی از ایرلند در اروپا را تجسم کنیم!

اگر با سرعت صوت حرکت کنیم (۱۲۳۳ کیلومتر بر ساعت)، ۴ ساعت طول می کشد تا بتوانیم این مسافت را به اتمام برسانیم و این دورترین صدایی است که در تاریخ ثبت و شنیده شده است.

اما چه چیزی ممکن است سبب وقوع چنین انفجاری شده باشد؟ پاسخ بر اساس مطالعات زمین شناسان، آتشفشانی در کراکاتوآ است که با نیرویی فوق العاده زیاد فوران کرد، کل جزیره را از هم گسست و منجر به ساطع شدن ستونی از دود تا ۱۷ مایلی اتمسفر شد. سرعت فوران مواد مذاب از دهانه آتشفشان نیز بیش از ۱۶۰۰ مایل در ساعت یا دو برابر سرعت صوت تخمین زده شده است.

کراکاتوآ و بزرگترین صدایی که تا به حال شنیده شده است! (+عکس)

انفجار مذکور همچنین منجر به وقوع یک سونامی کشنده با امواجی به ارتفاع بیش از ۳۰ متر شد. در این جریان ۱۶۵ دهکده و آبادی ساحلی به طور کامل ویران شدند.

هلندی ها (حاکمان استعمار اندونزی در آن زمان) تعداد کشته ها را ۳۶۴۱۷ نفر اعلام کردند. این در حالی است که به گزارش برخی منابع غیر رسمی شمار قربانیان از ۱۲۰ هزار نفر نیز فراتر رفته بود. کشتی انگلیسی قلعه نورهام هنگام انفجار ۴۰ مایل با کراکاتوآ فاصله داشت. کاپیتان این کشتی در یادداشت خود نوشته بود: انفجارها به اندازه ای شدید هستند که پرده گوش بیش از نیمی از خدمه من پاره شد. در این لحظات آخرین به همسر عزیزم فکر می کنم و اطمینان دارم که روز قیامت فرا رسیده است.

در تصویر زیر نقشه ای را مشاهده می کنید که محدوده دریافت صدای کراکاتوآ را نشان می دهد.

کراکاتوآ و بزرگترین صدایی که تا به حال شنیده شده است! (+عکس)

به طور کلی اصوات در اثر نوسانات فشار هوا ایجاد می شوند. یک فشار سنج در کارخانه های گاز باتاویا (۱۰۰ مایل دورتر از کراکاتوآ)، جهش بعدی فشار را در بیش از ۲.۵ اینچ جیوه به ثبت رساند. اگر بخواهیم این فشار را به صدا تبدیل کنیم، با ۱۷۲ دسی بل فشار صوتی رو به رو خواهیم بود که از نظر شدت غیر قابل تصور است. به منظور تصور بهتر چنین صدای شدیدی، به صدای تولید شده توسط یک مته دستی فکر کنید. این دستگاه ۱۰۰ دسی بل قدرت صوتی دارد. آستانه درد انسان نزدیک به ۱۳۰ دسی بل است. حال اگر بدشانسی آورده و مجبور شوید کنار یک موتور جت قرار بگیرید، صدای ۱۵۰ دسی بلی را تجربه خواهید کرد. شدت صدای انفجار کراکاتوآ ۱۷۲ دسی بل در فاصله ۱۰۰ مایلی از منبع ثبت شده است! و این یعنی بسیار فراتر از محدوده مورد انتظار ما از مفهوم “صدا”.

تا سال ۱۸۸۳، ایستگاه های هواشناسی در تعداد زیادی از شهرهای جهان از فشار سنج برای ردیابی تغییرات فشار جو استفاده می کردند. ۶ ساعت و ۴۷ دقیقه بعد از انفجار، افزایشی غیر منتظره در فشار هوا در کلکته تشخیص داده شد.

۸ ساعت بعد همین سیگنال به موریس در غرب و ملبورن و سیدنی در شرق رسید. پس از ۱۲ ساعت نیز پالس صوتی در سن پترزبورگ و به دنبال آن در وین، رم، پاریس، برلین و مونیخ احساس شد. ۱۸ ساعت بعد نیویورک، واشینگتن و تورنتو از جمله دیگر مناطقی بودند که صدای انفجار در آنها به ثبت رسید. به طرز شگفت انگیزی تا ۵ روز پس از انفجار، ایستگاه های هواشناسی در ۵۰ شهر از سراسر دنیا جهش بی سابقه در فشار هوا را مجددا همچون چرخش ساعت گزارش می دادند، تقریبا هر ۳۴ ساعت. این مدت زمانی است که طول می کشد تا صدا در تمام کره زمین سفر کند.

در مجموع امواج فشار ناشی از فوران آتشفشان کراکاتوآ ۳ الی ۴ مرتبه کره زمین را در هر جهت دور زدند. در همین حین ایستگاه های جزر و مدی هند، انگلیس و سان فرانسیسکو هم افزایش امواج اقیانوسی را به طور همزمان با پالس های فشار جوی ثبت کرده بودند. در واقع صدایی وجود داشت که دیگر قابل شنیدن نبود اما به حرکت در سراسر جهان ادامه می داد، پدیده ای که مردم آن را “موج بزرگ هوا” نامیدند.

 منبع: عصرایران

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا