موبنا – دستاورد چینی مورد نظر هم اکنون به عنوان بزرگترین هواپیمای دوزیست جهان شناخته می شود. یکی از افسران سابق سیا می گوید: ابر قدرت ها به دنبال راهی برای حفظ برتری نظامی خود در موقعیت های استراتژیک هستند و قطعا یکی از انواع این تلاش ها در قالب برتری هوایی نمایانگر می شود. اما آیا به راستی AG600 می تواند نشان دهنده بازگشت غیر منتظره هواپیماهای آب نشین باشد؟
عکسی که در ادامه مشاهده می کنید، تصویری از یک هواپیمای آب نشین قدیمی مربوط به سال ۱۹۰۱ است. این نمونه احتمالا یکی از اولین تلاش ها در زمینه فرود آبی باشد!
اما اگر دقیق تر بگوئیم؛ در سال ۱۸۹۸ فردی به نام Wilhelm Kress موفق به ساخت نخستین هواپیمای آب نشین خود شد.
چند دهه بعد؛ ساخت هواپیماهایی با قابلیت استفاده از آب به عنوان باند مورد توجه کمپانی هایی مانند بوئینگ نیز قرار گرفت زیرا عملا خلبان تنها به یک سطح آبی نیاز داشت،از این رو قایق های پرنده و هواپیماهای آب نشین به عنوان فرصتی مهم در تمرکز کمپانی های فعال در صنعت هوانوردی قرار گرفت.
پس از برنامه ریزی های بسیار، یک شرکت بریتانیایی به نام سوپرمارین توانست به اولین اپراتور نخستین قایق پرنده جهان در سال ۱۹۱۹ تبدیل شود. در واقع با گشت و گذاری مختصر در تاریخ صنایع نظامی می توان به نتیجه مهم دست یافت: بریتانیا در حوزه هواپیماهای آب نشین رهبری بی رقیب به نظر می رسید، چه از نظر کمیت و چه کیفیت!
نقطه عطف هواپیماهای آب نشین؛ کورتیس مدل E
قایق پرنده گلن کورتیس مدل E اولین هواپیمای کاملا موفق در نوع خود به شمار می رفت. این محصول یک بازطراحی حرفه ای از مدل قبلی یعنی D بود و به بیان دیگر نمونه بالغ آن محسوب می شد. سرانجام سه نمونه از مدل E تولید شد که هر یک از آنها به موتور متفاوتی مجهز بودند. برای مثال مدل E-8-75 با سرعت حداکثری ۸۳.۶ کیلومتر در ساعت پرواز می کرد و می توانست تا ۱۸۰ کیلومتر مسافت را پیش از سوخت گیری مجدد طی کند.
بدین ترتیب مدل E در تاریخ ۸ مه سال ۱۹۱۱ تبدیل به نخستین هواپیماهای خریداری شده توسط نیروی دریایی آمریکا شد و نام آن به کورتیس A-1 Triad تغییر یافت. این دستاورد همچنین به عنوان یک بستر آزمایشی برای بسیاری از فناوری های نظامی بعدی مورد استفاده قرار گرفت. چنین پروژه هایی نشان می دهند که بریتانیایی ها تنها گروه آگاه از ارزش ذاتی قایق های پرنده با ابعاد بزرگ و ظرفیت حمل بار بالا نبودند. البته شاید این سوال برایتان پیش بیاید که قایق های پرنده اولیه کورتیس برای جا به جایی تعداد زیادی از افراد بیش از حد کوچک بودند و از این رو علت استقبال فراوان از آنها چه بود؟ این پرنده ها عملیات های مهم نظامی مانند نظارت و شناسایی را بدون نیاز به باند پرواز انجام می دادند.
هواپیماهای آب نشین در مسیر جنگ
به موازات حرکت جهان در مسیر جنگ در سال ۱۹۱۴، قایق های پرنده و هواپیماهای شناور یا همان آب نشین توانستند ارزش واقعی خود را به همگان ثابت کنند. برای کشوری مانند آمریکا این پرنده های استراتژیک عمدتا از تاسیسات نظامی ساحلی آماده فعالیت می شدند. این در حالی است که بریتانیایی ها از کشتی های ویژه ای برای این مقصود استفاده می کردند.
مجموعا در روزهای ابتدایی حمل و نقل هوایی، هواپیماهای آب نشین به طور گسترده به اهدافی نظیر نظارت و شناسایی اختصاص می یافتند و اغلب هم فقط در شرایط جوی پایدار و آرام قادر به پرواز بودند. اما با ادامه جنگ سرنوشت این محصولات هوایی نیز دستخوش تغییرات زیادی شد و پس از آن عمدتا برای حمله به کشتی های دشمن استفاده می شدند.
هواپیماهای آب نشین جنگ جهانی اول
پیش تر در مورد تلاش های آمریکا و بریتانیا به منظور تولید هواپیماهای آب نشین پیشرفته تر از دیگری صحبت شد. اما در این میان نمی توان از کلکسیون قدرت های مرکز (یکی از دو طرف درگیر در جنگ جهانی اول شامل امپراتوری آلمان، اتریش- مجارستان، عثمانی و بلغارستان) نیز چشم پوشی کرد. فناوری های آلمانی غالبا از بریتانیایی ها یا آمریکایی ها برتر بودند. با این حال این برتری لزوما به پیروزی در جنگ منتهی نشد.
با وجود آن که زد و خورد میان هواپیماهای آب نشین آلمان و بریتانیا نادر بود، اما یک نبرد شاخص در تاریخ ۴ ژوئن سال ۱۹۱۸ به وقوع پیوست. در این درگیری ۵ فروند Felixstowe F-2As در کنار ۱ کورتیس H-12 مقابل ۱۴ هواپیمای آلمانی در انواع مختلف قرار گرفتند. انگلیس توانست در این رویارویی با سرنگونی ۶ فروند از هواپیماهای آلمانی، آنها را وادار به عقب نشینی کند. کورتیس H-12 تنها مصدوم از جبهه انگلستان بود.
در ادامه تصاویری از پرنده های آب نشین جنگ جهانی اول را مشاهده می کنید که حاصل پیشرفت فناوری مرتبط تا آن زمان محسوب می شد:
کورتیس NC-3
کورتیس H-12
کورتیس H-16
Felixstowe F-2A
مطالب مجله تصویری سلاح را در این لینک دنبال کنید.
منبع: مجله تصویری سلاح