آیا دلیل عدم کاهش قیمت تلفن همراه اختلال در سامانه رجیستری است؟

مجله آنلاین موبنا – در روز‌های اخیر بازار ارز نسبت به ماه‌های گذشته مسیر معکوس در پیش گرفت و روزانه شاهد کاهش ارزش ریالی ارز‌های خارجی هستیم. در حال حاضر قیمت هر دلار از کانال ۱۲۰۰۰ هزار تومان خارج شده است با این حال بسیاری از اصناف از جمله فروشندگان تلفن‌های همراه حاضر نیستند گوشی‌های موجود خود را به قیمت واقعی آن (یعنی قیمت دلاری ضربدر ارزش ریالی اعلام شده هر دلار) عرضه کنند و به دست مصرف کنندگان برسانند. در بازار جهانی گرانترین گوشی‌های دنیا ارزشی معادل ۱۰۰۰ دلار دارند، اما گوشی‌های موجود در بازار ایران با قیمت بیش از ۲ برابر این قیمت به دست مشتری می‌رسند.

پس از پرس‌وجوی علت این گرانی، فروشندگان مدعی شدند که یکی از دلایل افزایش قیمت تلفن همراه در بازار‌های داخلی کشورمان در روز‌هایی که دلار هر روز کاهش می‌یابد اختلال و قطعی سامانه رجیستری تلفن همراه است. برای سنجش صحت این ادعا به سراغ حمیدرضا دهقانی‌نیا مدیرکل فناوری اطلاعات و ارتباطات ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سخنگوی طرح رجیستری رفتیم. دهقانی‌نیا در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، اعلام کرد: این فروشندگان احتمالاً تلفن‌های قاچاق در دست دارند و نمی‌توانند آن را در سامانه ثبت کنند و حالا مدعی اختلال در این سامانه می‌شوند وگرنه در حال حاضر هیچ قطعی یا اختلالی در سامانه ثبت تلفن همراه وجود ندارد و این سامانه کار خود را انجام می‌دهد.

اما آنچه مسلم است این است که قانون ثبت تلفن‌های همراه در سامانه رجیستری برای مقابله با قاچاق هزینه‌هایی را در قالب مالیات یا عوارض گمرکی بر واردکنندگان و مصرف کنندگان تحمیل کرده است حال سوال این است که در شرایط فعلی دست اندارکاران برای مدیریت این بازار و فراهم کردن شرایط لازم برای خرید صرفه مصرف کنندگان در بازار پرتلاطم تلفن همراه باید چه فعالیت‌هایی انجام دهد؟

مهدی طغیانی عضو هیئت علمی دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، شرایط موجود در بازار فروش کالا را مختص بازار تلفن همراه ندانست و توضیح داد: قیمت این نوع کالا‌ها به شدت تحت تاثیر ارز است و با افزایش نرخ ارز بلافاصله تغییر می‌کنند و رو به بالا می‌روند چراکه واردکنندگان چه عمده فروشان و چه خرده فروشان باید برای کالا‌های فروخته شده به فکر جایگزینی باشند و اگر همپای افزایش قیمت‌ها پیش نروند سرمایه آنان دچار نقصان خواهد شد؛ به همین دلیل است که همزمان با افزایش قیمت‌ها سریعاً قیمت را بالا می‌برند تا بتوانند به همان مقدار اندوخته قبلی فعالیت خود را ادامه دهند، اما زمانی که قیمت‌ها نزولی می‌شوند، چون قیمت‌ها به سمت بالا چسبنده هست در کوتاه مدت عکس‌العمل نشان نمی‌دهند یا عکس‌العمل‌شان بسیار کند است. یعنی تا زمانی که کالا‌های جدید با قیمت جدید وارد شود زمانی طول خواهد کشید که معمولاً هم کوتاه نیست و طولانی مدت است لذا نباید توقع داشت در کوتاه‌مدت با همان سرعتی که بالا می‌رود، پایین هم بیاید. در مجموع سرعت تغییر رو به بالا معمولاً سریع است به خصوص زمانی که متغیر مهمی همچون ارز تغییر کرده است. از آنجایی که قیمت‌ها رو به بالا چسبنده است با همان سرعت کاهش نخواهد یافت و کاهش قیمت زمانبر خواهد بود.

در ادامه این عضو هیئت علمی دانشگاه درباره طراحی و اجرای سامانه ثبت تلفن همراه وارداتی یا همان رجیستری گفت: حجمی از تلفن همراه از طریق قاچاق همواره وارد کشور می‌شد؛ این سامانه تلاش کرده است از تعداد تلفن‌های همراه قاچاق کم کند که اجمالاً تاکنون هم موفق بوده است اگرچه خلاء‌هایی هم وجود دارد و به دلیل وجود برخی مشکلات تعدادی از آنان که واقعاً از مجرای مسافرتی دستگاه خود را وارد می‌کنند به سختی می‌افتند، اما نباید اصل ماجرا را که مبارزه با قاچاق کالا است نادیده گرفت. در سال‌های گذشته حجم بسیار بالایی گوشی تلفن همراه از طریق قاچاق وارد کشور می‌شد که این امر موجب می‌شد اگر احتمالاً کورسویی برای تولید داخلی در این حوزه وجود داشت، از بین رود و همچنین حقوق گمرگی دولت که نوعی مالیات است هم عملاً دریافت نمی‌شد. لذا در مجموع اصل این سامانه باید وجود داشته باشد و در وجود آن شکی نیست.

وی در ادامه با تاکید براین موضوع که قطعا سامانه رجیستری بر قیمت تاثیر گذاشته است گفت از آنجایی که رجیستری جلوی قاچاق را گرفته است، هزینه‌های مقررشده در مجرای قانونی مثل حقوق گمرکی سبب افزایش قیمت شده است.

طغیانی ادامه داد: مجوز محدود واردکنندگان تلفن همراه سبب شده است در این بازار انحصار به وجود بیاید؛ سیاستگذار همان طور که بخشی از سیاست خود را برای مبارزه با قاچاق به شکل طراحی سامانه رجیستری اصلاح کرده است باید در مقابل طرف دیگر این سیاست را نیز اصلاح و انحصار را برطرف کند تا شرکت‌های متعددی بتوانند واردات انجام دهند چراکه انحصارگر در زبان اقتصادی همان قیمت‌گذار است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه در پایان تاکید کرد اگر ما در حال حاضر مشکلی داریم بدان معنا نیست که کل سیاست غلط است بلکه بخشی از سیاست که درست بود، اعمال شده و بخش دیگری که درست بود هنوز اعمال نشده است که باید آن هم اصلاح شود.

وی درباره اثرگذاری سامانه رجیستری در بلند مدت با همین مسیر در پیش گرفته شده افزود: باید متغیر‌ها را با هم در نظر گرفت؛ این متغیر‌ها تک تک اثرگذار خواهند بود و متناسب دوره‌ای که از اثرگذاری آن می‌گذرد آهسته آهسته بازار با آن مطابقت پیدا می‌کند. در حال حاضر هم سامانه رجیستری اثر خود را گذاشته و بازار موبایل با این سامانه تطبیق پیدا کرده است و عوامل تاثیرگذار بر بازار هم متعدد هستند.

 منبع: باشگاه خبرنگاران