دو نکته ساده برای «آرامش کنونی» و «اطمینان آینده» در روابط والدین و فرزندان

سواد زندگی؛ سواد تربیت فرزندان – چه کنیم که فرزندان مان در رابطه با ما، هم آرامش حال حاضر داشته باشند و هم نسبت به آینده مطمئن باشند؟

در این درس، دو نکته بسیار ساده و بسیار مهم را مطرح می کنیم که از همین الان می توانید اجرا کنید:

دوستت دارم

به این جمله دقت کنید: “من و مادرت (یا من و پدرت)  تو را دوست داریم و پشتیبانت هستیم حتی اگر کار خطایی از تو سر بزند.”

بخش اول جمله (دوستت داریم) به کودک یا نوجوان شما “آرامش حال حاضر” می دهد و بخش دوم  (پشتیبان تو هستیم حتی اگر کار خطایی از تو سر بزند) او را نسبت به آینده روابطش مطمئن (گارانتی) می کند.

فرزند شما باید از این که توسط شما دوست داشته می شود مطمئن باشد. این وظیفه شماست که این دوست داشتن را به او اعلام کنید و نشان دهید.
پدری می گفت: من او را در بهترین مدرسه ثبت نام کرده ام و بهترین امکانات را برایش فراهم کرده ام؛ آیا این ها نشانه این نیست که دوستش دارم؟

بله! حتماً این پدر فرزندش را دوست دارد ولی ای بسا فرزند این کارها را رفتارهای متعارف هر پدری بداند، نه نشانه دوست داشتن.
بنابر این، دوست داشتن را به او اعلام کنید؛ خیلی هم ساده است: به چشمانش نگاه می کنید و از ته دل به او می گویید: دخترم/پسرم! دوستت دارم.

علاوه بر این، فرزند شما از آینده می ترسد. او می داند که ممکن است در آینده خطایی داشته باشد یا همین الان خطایی کرده و می ترسد لو برود و از چشم شما بیفتد.
یادتان باشد که والدین همه چیز فرزند هستند و اگر او احساس کند که از جانب آنها دوست داشته نمی شود فرو می ریزد و سپس به سمت پناهگاه هایی در خارج از خانواده می گردد.

بنابر این او را باید از آینده مطمئن ساخت. جملاتی مانند “اگر نمره خوب نیاوری دیگر نه من نه تو ” ، “دیگه مادرت نیستم” ، “من دیگه با تو کاری ندارم” باعث ترشح هورمون های استرس زا مانند “کورتیزول” می شوند.

پس با خطای فرزندمان چگونه برخورد کنیم؟
مهم ترین نکته این است: بین خطایی که از او سر زده و خود او ، تمایز قائل شوید و هرگز نگویید تو دختر/پسر بدی هستی؛ بلکه بگویید خودت بچه خوبی هستی ولی این کارت خوب نبود.

 “فرایند محوری” به جای “نتیجه گرایی”

دومین نکته ای که برای آرامش کنونی و اطمینان از آینده فرزندان مان لازم است رعایت کنیم، جایگزینی “فرایند محوری” به جای “نتیجه گرایی” است.
اگر فرزند شما برای امتحان با مسابقه ای آماده می شود، هرگز به او نگویید تو باید نمره ۱۹ به بالا بگیری یا مدال بیاوری.
چنین وضعیتی حتماً برای او استرس زا خواهد بود و چون همیشه رسیدن به رتبه های برتر میسر نیست، آسیب های روانی متعددی به دنبال خواهد آورد.

وانگهی این روش به کودک شما این پیام را می دهد که آنچه مهم است فقط “نتیجه” است ولو آن که با تقلب و روش های ناصحیح به دست بیاید.

روش درست این است که به فرزندان مان بگوییم “مهم این است که تو بهترین تلاش خود را بکنی و بعد از آن، هر نتیجه ای که گرفتی مهم نیست.”
در واقع، با این کار ما داریم روحیه “تلاش” را در فرزندمان تقویت می کنیم، روحیه ای که همواره بدان نیاز خواهد داشت نه نتیجه ای که گاه به دست می آید و گاه به دست نمی آید.