هواپیماها چگونه بارش باران را ۱۰ برابر می‌کنند؟

موبنا – هواپیماها از جمله عوامل مهم انتشار گاز دی‌اکسید کربن یا همان CO2 محسوب می‌شود و با این وجود باید توجه داشت که آلایندگی آن تنها عامل تاثیرگذار بر شرایط جوی نیست و این وسیله نقلیه هوایی می‌تواند به روش‌های مختلف در این زمینه اثرگذار باشد. نتایج حاصل از یک بررسی جدید نشان می‌دهد که هواپیماها می‌تواند بارش برف و باران را تا ۱۰ برابر افزایش دهد و این اتفاق به واسطه تاثیرات میکروفیزیک آن صورت می‌گیرد.

مطالعات در این زمینه را دکتر «دیمیتری مویسیف» از دانشگاه هلسینکی فنلاند آغاز کرد و طی آن به نتایج عجیب دست پیدا کرد: او متوجه شد رگه‌های بسیار باریک و مستقیم ابرها می‌توانند بارش سنگین‌تر باران یا برف را در مناطق گسترده‌تر باعث شوند. موقعیت این رگه های باریک ابرها سرنخ‌هایی را در اختیار دانشمندان فنلانی قرار داده است که آنها هم اکنون در آسمان محدوده فرودگاه وانتا در هلسینکی مطالعه می‌کنند.

دانشمندان به منظور بررسی اینکه آیا هواپیما می‌تواند این پدیده را باعث شود تا بارش برف و باران افزایش یابد، داده های مربوط به رادارهای آب و هوایی مربوط به ۱۱ سال گذشته را در دانشگاه هلسینکی تحلیل کردند. این داده‌ها به دوره زمانی دسامبر ۲۰۰۸ تا ژانویه ۲۰۱۸ مربوط می‌شد و گروه تحقیقاتی در پایان متوجه شد در ۱۷ روز از این دوره زمانی این رگه‌های ابری مشاهده شده‌اند.

در مرحله بعد محققان میزان پروازهای صورت گرفته در این روزها را بررسی کردند و در پایان دریافتند در بیشتر موارد هواپیماها در فاصله بین ۲ تا ۱۰ کیلومتری این رگه‌های ابری پرواز کرده‌اند.

دکتر «دیمیتری مویسیف» در این خصوص گفت: «بررسی‌ها نشان داده است که در مناطق پرواز هواپیماها باران‌های شدیدتر می‌بارد. این اتفاق می‌تواند بیش از صدها کیلومتر گسترش یابد، با این وجود باید توجه داشت که بارندگی‌های مذکور به صورت مقطعی صورت می‌گیرد و ممکن است در یک ناحیه به وسعت ۱۰۰ متر اتفاق بیافتد. بنابراین می‌توان گفت یکی از ویژگی‌های این نوع بارندگی این است که رگه‌های بسیار باریک و کوچک ابر را فعال می‌کند».

با این توضیح چگونه هواپیماها می‌توانند تغییرات جوی به این شکل را باعث شوند؟ این گروه تحقیقاتی دریافت اتفاق مذکور می‌تواند با یک پدیده معمول به نام «حفره‌های پانچ شده ابرها» در ارتباط باشد که هواپیماها حین بلند شدن از زمین یا فرود آمدن این حفره‌ها را ایجاد می‌کنند یا هنگام پرواز از آنها عبور می‌کنند. این حفره‌ها می‌توانند باعث ایجاد شکاف میان ابرهای باران‌زا شوند و رگه‌های این ابرها در نهایت باعث می‌شود به صورت متراکم‌تر عمل کنند تا میزان بارندگی افزایش یابد. این پدیده نتیجه یک اتفاق فیزیکی است که هواپیماها در آسمان باعث می‌شوند.

این گروه تحقیقاتی توضیح داد درک بهتر پدیده مذکور به آنها کمک خواهد کرد تا بتوانند پیش‌بینی‌های آب و هوایی خود را در اطراف فرودگاه‌ها بهتر انجام دهند و از این طریق ایمنی بیشتری برای ترافیک هوایی ایجاد کنند. نتایج حاصل از این مطالعه در آخرین شماره از نشریه بین‌المللی «مجله تحقیقات ژئوفیزیک: اتمسفر» به چاپ رسیده است.