پیام‌رسان‌های‌داخلی، حریف تلگرام نشدند
از ابتدای بروز اختلاف نظرها درباره فعالیت پیام‌رسان‌های خارجی تقریبا می‌شد درک کرد که چرا پیام‌رسان‌های داخلی همواره یکی از اجزای بحث بوده‌اند.
موبنا – مناقشه بر سر فعالیت یا عدم فعالیت تلگرام سرانجام کار را به انسداد این ابزار رساند؛ با این استدلال که تلگرام توسط عده‌ای ابزار جرم می‌شود و دیگر به این نکته توجه نشد که درآن سوی ماجرا، همین تلگرام چگونه و در چه سطحی موجب اشتغال شده است. رئیس‌جمهور در سفر اخیرش از بنزین و آتش زدن مثالی روشن آورد و تاکید کرد به خاطر آتش زدن یک جا با بنزین، پمپ بنزین را نمی‌بندند. آنچه در انسداد تلگرام حضوری ثانوی داشت، پیام‌رسان‌های داخلی بود. قرار هم این بود که پیام‌رسان‌های داخلی در حضور رقبای شناخته شده جهانی فعالیت کنند و با افزایش توانایی‌ها و قابلیت‌ها، در گام اول کاربران داخلی را جذب کنند و در گام‌های بعد به کاربران خارج از ایران نظر داشته باشند. گفتن این که یکی از علت‌های مهم محبوبیت تلگرام سرعت و سهولت انتقال اطلاعات بوده است، زمینه را برای طرح این نکته فراهم می‌کند که پیام‌رسان‌های داخلی از قضا در سه مورد نقطه ضعف دارند. پیام‌رسان‌های داخلی در انتقال فایل‌های صوتی، تصویری و دانلود و آپلود اسناد بسیار کند عمل می‌کنند و نه تنها تلگرام که قابل رقابت با پیام‌رسان‌هایی مانند واتس‌آپ هم نیستند. به بیان دیگر انسداد تلگرام موجب جذب کاربران تلگرام نشد و پیام‌رسان‌های داخلی نتوانستند تسهیل کننده کوچ کاربران به ابزارهای پیام‌رسانی داخلی شوند. ضعف در فرم و ضعف فنی در ابزارهای داخلی که در ماجرای فاش شدن شماره تلفن وزیر ارتباطات خود را به روشنی نشان داد باید برطرف شود، قابلیت‌های فنی این ابزارهای پیام‌رسانی باید توسعه یافته، خود را به تمامی به همه موارد ممکن تجهیز کرده تا به سطح رقابت با دیگر ابزارهای پیام‌رسان برسند. در این صورت کاربران جذب پیام‌رسان‌های داخلی خواهند شد، بی‌دغذغه‌ای از سوی پیام‌رسان‌هایی مانند تلگرام و قبل از آن وایبر. آنچه از تجربه تلگرام می‌توان گفت این است که در عین حالی که زمینه جذب کاربران به پیام‌رسان‌های داخلی وجود داشت و چه بسا حمایت هم می‌شد، داخلی‌ها حریف تلگرام نشدند. نگاهی به ابزارهای رنگارنگ دورزدن فیلترینگ این را نشان می‌دهد.
پمپ بنزین
در روزهایی که فضای مجازی به سوژه‌ای ملتهب تبدیل شده، رئیس‌جمهور پیام‌های خود را از طریق همین فضا به اطلاع جامعه می‌رساند. یکی از مهم‌ترین پیام‌های دکتر حسن روحانی درباره ریشه فیلتر تلگرام بود که سبب انتقادات مخالفان دولت شد. اخیرا نیز رئیس‌جمهور بار دیگر در صفحه اینستاگرامش نسبت به فیلتر شدن تلگرام واکنش نشان داد. حسن روحانی در شرایطی که همه به مساله فیلترینگ تلگرام انتقاد می‌کنند با قراردادن عکسی با نماد تلگرام در بخش story اینستاگرامش نسبت به این موضوع واکنش نشان داد. او با هشتگ‌های جریان آزاد اطلاعات و شفافیت نوشت: دنیای امروز، دنیای سرعت و ارتباطات است، اگر می‌خواهیم در کشور فساد از بین برود، راه آن اطلاع داشتن مردم و جوانان از امور است، چراکه بدون اطلاع مردم، شفافیت و حضور جوانان و تنها با دادگاه و نیروی امنیتی نمی‌توانیم با فساد مقابله کنیم. او همچنین نوشت: مردم اجبار نمی‌پذیرند؛ با محدود کردن و فشار به نسل جوان به جایی نخواهیم رسید. این اظهار نظر قبل از آن بود که رئیس جمهور در سخنرانی خود، در سفر به استان خراسان رضوی به موضوع اشاره‌ای صریح داشته باشد که: به خاطر آتش زدن یک جا با بنزین، پمپ بنزین را نمی‌بندند.
داخلی‌ها
پیام‌رسان سروش که جدی‌ترین گزینه مسئولان برای ترغیب مهاجرت مردم از تلگرام است، تحت حمایت سازمان صداوسیما گسترش یافته و بخش عمده‌ای از سهام این شرکت متعلق به این سازمان است. سروش توسط شرکت «توسعه فناوری رسانه سروش» پشتیبانی می‌شود که مدیرعامل این شرکت شخصی به نام محمدرضا علی‌عسگری است و مدیریت پیام‌رسان سروش نیز بر عهده سیدمیثم سیدصالحی است.
«آی‌گپ» دیگر پیام‌رسانی که در این مدت سعی در اثبات قابلیت‌های خود داشته است. مدیرعامل «آی‌گپ» محمدرسول کاظمی است. این پیام‌رسان توسط شرکت «روی خط مدیا» پشتیبانی می‌شود که در سال ۱۳۹۴ تاسیس شده است. پیام‌رسان ایتا از سال گذشته فعالیت خود را آغاز کرده و از دیگر مدعیان رقابت با سایر پیام‌رسان‌هاست و نسخه اندروید و وب آن همزمان ارائه شده است. همچنین نسخه آیفون و دسکتاپ آن نیز در دست طراحی است. مدیریت این پیام‌رسان با محسن غفاری و مراحل طراحی و پیاده‌سازی پیام‌رسان ایتا توسط شرکت «اندیشه‌یاوران تمدن امروز» بوده که گفته می‌شود شرکتی خصوصی است. در میان پیام‌رسان‌های مورد تایید مرکز ملی فضای مجازی «گپ» تنها پیام‌رسانی است که هیچ اطلاعاتی درباره گردانندگان آن موجود نیست. شاید گردانندگان آن دوست دارند خود را در گمنامی نگه دارند. پیام‌رسان «ویسپی» تنها برنامه‌ای است که ایرانی نیست اما، آن را به عنوان پیام‌رسان داخلی به حساب می‌آورند. پشتیبان ویسپی شرکتی مستقر در هنگ‌کنگ است، اما بعضی‌ها مدعی هستند که این پیام‌رسان داخل ایران و توسط یک اپراتور اینترنت ثابت در کشور یعنی شرکت «شاتل» اداره می‌شود. این در حالی است که مدیرعامل شاتل تعلق داشتن ویسپی به این شرکت را تکذیب می‌کند. پیام‌رسان «بله» که بسیاری آن را تلگرام ایرانی می‌خوانند به گفته برخی منابع صرفا به دست دانشجویان نخبه ایرانی ایجاد شده، اما پشتیبانی آن با بانک مرکزی است. همین امر موجب شده تا برخی این پیام‌رسان را بهتر از سایر موارد مشابه داخلی بدانند. «بله» جدای از امکانات چت، ارسال صوت، تصویر و ایجاد کانال یک بانک همراه است که هرگونه تراکنشی انجام می‌دهد. بیسفون از قدیمی‌ترین پیام‌رسان‌های داخلی است و حتی زمانی که صحبت از پیام‌رسان‌های داخلی نبود بیسفون فعالیت می‌کرد. مدیریت بیسفون با شخصی به نام مهدی داوری و شرکت حامی آن بیستاک است.
منبع: روزنامه آرمان امروز
