بنزین چه سالی ۴۵۰ درصد گران شد؟

در چهار دهه اخير، قيمت بنزين در ۱۰ مقطع زماني دستخوش افزايش شده است . قيمت يك توماني بنزين در سال ۱۳۵۷ در سال ۱۳۵۹ به ۳ تومان رسيد . اين قيمت تا پايان دوره جنگ تحميلي اعتبار داشت اما در سال ۱۳۶۹ قيمت بنزين از پس يك دهه ثبات با ۲ تومان افزايش روبرو شد . پيش از اين در دوره جنگ تحميلي كوپن بنزين براي خريد بنزين در اختيار دارندگان خودرو قرار مي‌ گرفت و امكان تامين بنزين آزاد از جايگاه ها فراهم نبود.

قيمت بنزين در سال هاي پس از آن با شيبي ملايم به ۱۰۰ تومان رسيد اما از پس سه سال ثبات قيمت، با اجراي قانون هدفمندي يارانه ها قيمت اين فرآورده استراتژيك ناگهان با رشدي ۴۵۰ درصدي روبرو شد . هر چند با رشد ۴۵۰ درصدي قيمت بنزين قاچاق بنزين ارزان ايران به ان سوي مرزها متوقف شد اما با در رفتن لنگر نرخ ارز، در حالي كه مصرف كننده ايراني تورم ناشي از افزايش قيمت ها را متحمل شده بود، قاچاق بار ديگر از سر گرفته شد تا دستاوردهايي كه در اين قالب ايجاد شده بود از ميان برود.

هر چند تصميمي براي افزايش نرخ بنزين اتخاذ نشده است اما بررسي‌ها نشان مي دهد احتمال رشد قيمت حامل هاي انرژي در سال آينده منتفي نيست .نوبخت ، در استانه سال ۱۳۹۴ نيز اعلام كرد قيمت بنزين افزايش نمي يابد اما در اين سال بنزين نيمه يارانه اي از سبد سوختي خداحافظي كرد و بنزين با قيمت تك نرخي هزار تومان عرضه شد از اين رو برخي با استناد به اين پيشينه افزايش نرخ بنزين را محتمل مي دانند . نوبخت تاكيد كرده است بنزين گران نمي شود اما احتمال افزايش قيمت نفت سفيد و گازوييل وجود دارد.

بنزين يكي از استراتژيك ترين كالاهاي در اقتصاد ايران تلقي مي شود كه سرنوشت آن به سياست نيز دوخته شده است . در بسياري از دوره‌ها مجلس شوراي اسلامي با ملاحظات سياسي از تصويب پيشنهاد دولت‌ها مبني بر افزايش نرخ بنزين خودداري كرده است . بررسي‌ها نيز نشان مي دهد جناح‌هاي سياسي براي حفظ موقعيت خود در ميان مردم از عدم افزايش قيمت بنزين دفاع كرده‌اند.

پيش از اين نمايندگان اصولگراي مجلس هفتم نسبت به ارائه طرحي تحت عنوان طرح تثبيت قيمت‌ها اقدام كردند و در قالب اين طرح سه سال قيمت حامل هاي انرژي و خدمات دولتي افزايش نيافت . همين امر سبب شد در سال هاي پس از آن بحران شدت بالاي مصرف انرژي در ايران تشديد شود و رشد قيمت ها در قالب هدفمندي يارانه ها افزايشي چشمگير داشت .جدول زير نشان دهنده نرخ بنزين در ۳۸ سال اخير است: