تعداد معتادان در جهان!

طبق گزارش جهانی مواد مخدر ۲۰۱۵ دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، شیوع مصرف مواد همچنان در سرتاسر جهان ثابت است. تخمین زده می شود که تعداد ۲۴۶ میلیون نفر – کمی بیش از ۵ درصد از افراد ۱۵ تا ۶۴ سال در سرتاسر جهان در سال ۲۰۱۳ یک ماده مخدر مصرف کرده باشند. حدود ۲۷ میلیون نفر مصرف کنندگان مشکل ساز موادمخدر هستند که تقریباً نیمی از آنان مواد را تزریق می کنند. حدود ۱ میلیون ۶۵۰ هزار نفر از افرادی که مواد تزریق می کنند، در سال ۲۰۱۳ با اچ آی وی زندگی می کردند. به نظر می رسد که مردان سه برابر بیشتر از زنان کانابیس، کوکائین و آمفتامین ها را مصرف کنند، در حالی که زنان بیشتر داروهای تجویزی و مسکن ها را سوء مصرف می کنند.

یوری فدوتوف، مدیر اجرائی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، در سخنرانی به مناسبت روز جهانی مبارزه با مواد مخدر،سوءمصرف و قاچاق غیرقانونی مواد، امروز در وین گفت اگرچه مصرف مواد در دنیا ثابت است ولی تنها یک نفر از شش مصرف کننده مشکل ساز مواد به درمان دسترسی دارد. “زنان، به خصوص، با موانعی در خصوص درمان مواجه هستند، در حالی که از هر سه نفر مصرف کننده مواد در دنیا یک نفر زن هست، تنها یک نفر از پنج مصرف کننده مواد تحت درمان، زن است.”

فدوتوف همچنین گفت: برای ارتقای اهمیت درک و پرداختن به وابستگی به مواد به عنوان یک وضعیت مزمن برای سلامتی، همچون سایر شرایط مزمن از جمله بیماری قند یا فشار خون بالا، که نیاز به درمان و مراقبت پایدار و طولانی مدت دارند، به تلاش بیشتری نیاز است. برای وابستگی به مواد درمان ساده و کوتاه مدت وجود ندارد و ما می باید بر راه حل های پزشکی مبتنی بر شواهد و طولانی مدت سرمایه گذاری کنیم.

مصرف مواد و تأثیر آن بر سلامت

تعداد ثابت ولی همچنان بالائی از مصرف کنندگان مواد در سرتاسر دنیا جان خود را زود هنگام از دست می دهند. طبق گفته رئیس دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۳ حدود ۱۸۷ هزار مورد مرگ و میر مربوط به مواد مخدر گزارش شده است.

گزارش جهانی مواد مخدر همچنین شامل داده در خصوص شیوع اچ آی وی در میان افرادی که مواد مخدر را تزریق می کنند وجود دارد که مشترکاً توسط برنامه مشترک سازمان ملل برای اچ آی وی و ایدز، سازمان بهداشت جهانی و بانک جهانی جمع آوری شده است.

در برخی از کشورها زنانی که مواد مخدر تزریق می کنند نسبت به ابتلا به اچ آی وی آسیب پذیرتر از مردان هستند و شیوع اچ آی وی در میان زنانی که مواد تزریق می کنند، می تواند بالاتر از مردانی باشد که مواد تزریق می کنند.

تعداد مبتلایان جدید به اچ آی وی در میان افرادی که مواد تزریق می کنند بین سال های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۳، از حدود ۱۱۰ هزار به ۹۸ هزار یعنی ۱۰ درصد کاهش داشت.

گزارش جهانی مواد مخدر همچنین به این نکته اشاره دارد که عوامل خطر زیادی از جمله انتقال بیماری های عفونی همچون اچ آی وی و هپاتیت C و همچنین میزان بروز مصرف بیش از حد مواد، سبب می شود میزان مرگ و میر در میان افرادی که مواد تزریق می کنند ۱۵ برابر بیشتر از سایر افراد جمعیت باشد.

در حالی که داده ها نشان می دهند که مصرف مواد افیونی (هروئین و تریاک) در سطح جهانی ثابت مانده است و مصرف کوکائین به طور کلی کاهش یافته است، مصرف کانابیس و مصرف غیر داروئی مواد شبه افیونی داروئی همچنان در حال افزایش است. شواهد دال بر این هستند که تعداد زیادی از مصرف کنندگان مواد از اختلالات ناشی از مصرف کانابیس رنج می برند و این که همان طور که نسبت بالائی از افراد، که در اقصی نقاط دنیا برای اولین به دنبال درمان هستند، نشان می دهد، کانابیس ممکن است آسیب گذارتر باشد.

تقاضا برای درمان مصرف محرک های نوع آمفتامین (ATS) – از جمله متامفتامین و اکستاسی – و برای مواد روانگردان جدید، که با عنوان “مواد مخدر قانونی” نیز شناخته می شوند، در حال افزایش است.

عرضه و بازارهای غیر قانونی مواد مخدر

در حدود ۳۲ میلیون ۴۰۰ هزار نفر از مردم جهان معادل ۰.۷ درصد از جمعیت بزرگسال، مصرف کننده مواد مخدر دارویی و مخدرهایی مانند هروئین و تریاک هستند.

در سال ۲۰۱۴ پتانسیل جهانی تولید تریاک به رقم ۷ هزار ۵۵۴ تن رسید که این میزان در مقایسه با بالاترین سطح تولید در دهه ۳۰ میلادی، در رتبه دوم قرار دارد و علت اصلی آن افزایش قابل توجه تولید مواد مخدر در اصلی­ترین کشور تولید کننده یعنی افغانستان است.

این در حالی است که میزان کشفیات جهانی هروئین، ۸ درصد افزایش یافته و در مقابل کشفیات مورفین غیرقانونی، از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳، به میزان ۲۶ درصد کاهش پیدا کرده است.

در حالی‌که قاچاق از طریق دریا معمول­ترین روش قاچاق مواد نیست، از آنجایی که میانگین میزان کشفیات در دریا نسبتاٌ بالاتر است ، عملیات­ نیروهای انتظامی به طور بالقوه دارای تأثیر بهتر است. به طور مثال در خلال سال های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴ میانگین کشفیات در دریا، ۳۶۵ کیلوگرم بوده در حالیکه در مسیر جاده­ ها و ریل­ های زمینی معادل ۱۰۷ کیلوگرم و در مسیر هوایی ۱۰ کیلوگرم بوده است. با رسیدن هروئین افغانستان به بازارهای جدید، گزارش جهانی مواد مخدر درسال ۲۰۱۵، به تغییر در استفاده از مسیرهای قاچاق مخدرها اشاره دارد.

کشفیات اخیر این طور نشان می­ دهد که احتمالاً قاچاق محموله­ های بزرگ هروئین افغانستان، از طریق اقیانوس هند به شرق و جنوب آفریقا متداول­تر شده است. آفریقای غربی همچنان به عنوان منطقه­ ای برای قاچاق کوکائین از مسیر آتلانتیک به اروپا است و اروپای شرقی در حال تبدیل شدن به منطقه ترانزیت و مقصد این مواد است.

گزارش جهانی مواد مخدر در سال جاری نشان می­ دهد که کاهش کشت بوته کوکائین در سال ۲۰۱۳ ادامه داشته و این میزان در کمترین سطح خود از سال ۱۹۹۰ قرار دارد. مصرف کوکائین با شیوع ۰.۴ درصدی در جمعیت بزرگسال جهان، همچنان در اروپای غربی و مرکزی در سطح بالایی قرار دارد. در حالیکه داده­ های اخیر نشانگر کاهش روند کلی مصرف در آمریکای شمالی و استرالیا است.

افزایش مصرف حشیش در آفریقای غربی و مرکزی، اروپای غربی و مرکزی، شمال آمریکا و اقیانوسیه ادامه دارد. داده­های سال ۲۰۱۳ نشان دهنده افزایش کشف مقدار زیادی از گیاه حشیش و صمغ حشیش، به ترتیب معادل ۵ هزار تن ۷۶۴ کیلو و ۱ تن۴۱۶ کیلو درسطح جهان است.

در میان داروهای ترکیبی، متامفتامین بازار جهانی را احاطه کرده و مصرف آن در حال گسترش در مناطق شرق و جنوب شرقی آسیا است . مصرف شیشه در بخش­هایی از آمریکای شمالی و اروپا نیز در حال افزایش است. کشفیات محرک­ های شبه آمفتامینی از سال ۲۰۰۹، که با رسیدن به ۱۴۴ تن در سال ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲، و بیشترین میزان در سال ۲۰۱۳ همچنان به گسترش سریع این بازار جهانی اشاره دارد. تا دسامبر سال ۲۰۱۴ میلادی، تعداد ۵۴۱ نوع مواد روانگردان جدید که تأثیر منفی بر سلامت انسان ها دارد، توسط ۹۵ کشور و منطقه گزارش شد، که در مقایسه با ۴۵۰ نوع در سال گذشته، افزایش ۲۰ درصدی دارد.

توسعه جایگزین به عنوان سیاست بلند مدت در مقابله با کشت غیرقانونی

تمرکز موضوعی گزارش جهانی مواد در سال ۲۰۱۵ میلادی، بر توسعه جایگزین، به عنوان سیاست بلند مدت با هدف توسعه منابع جایگزین درآمد برای کشاورزانی است که وابسته به کشت مواد مخدر غیرقانونی هستند. این فعالیت در مسیر خود تحت کنترل عواملی از جمله در حاشیه قرار گرفتن، فقدان امنیت و موقعیت سیاسی و اجتماعی جوامع روستایی است. هدف توسعه جایگزین کاهش عوامل آسیب­پذیری فوق­الذکر و در نهایت حذف کشت غیر قانونی مواد مخدر است.

بیش از چهل سال تجربه نشان داده که این رویکرد زمانی عملی خواهد شد که دیدگاه بلند مدت، حمایت مالی مناسب و پشتوانه سیاسی به منظور ادغام این موارد، در برنامه گسترده تری برای اداره و توسعه لحاظ شود. بازاریابی محصولات قانونی، اجاره زمین، مدیریت پایدار و استفاده از زمین، موارد اساسی در موفقیت بلند مدت مداخلات توسعه پایدار است.

یوری فدوتوف ضمن اشاره به مسئولیت مشترک در مبارزه مواد غیرقانونی افزود: متأسفانه گزارش جهانی مواد در سال جاری نشان می­دهد که حمایت سیاسی از توسعه جایگزین متناسب با حمایت­های مالی نیست. بودجه تخصیص داده شده توسط کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه در جهت حمایت از توسعه پایدار بین سالهای ۲۰۰۹ و ۲۰۱۳، به میزان ۷۱ درصد کاهش داشته که این میزان تنها بالغ بر ۰.۱ درصد کمک­های توسعه جهانی است.

مدیر اجرایی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل اشاره کرد که درآستانه نشست ویژه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال آینده در خصوص معضل جهانی مواد، دستور کار توسعه جامعه بین المللی برای بعد از ۲۰۱۵ می تواند از طریق اقدامات مربوط به کاهش عرضه و تقاضا، به ارتقا تلاش های مرتبط با توسعه جایگزین کمک کند.